Hugsjónaflakk og sálar

Það tók mig einhvern tíma, í gamlagamla daga, að sætta mig við að knattspyrnumaður, sem einn daginn keppti fyrir Fram var viku síðar farinn að keppa með KR á móti Fram. Mér fannst þetta ekki ósvipað því að  ég, félagi í og keppandi fyrir Umf Bisk, færi að keppa gegn Umf Bisk með Hrunamönnum. Slík uppákoma hefði verið óhugsandi.
Árin liðu og ég sættist mám saman á, að sum lið hefðu meira að bjóða en önnur, launin hærri og þarna gat verið um að ræða tekjur fyrir liðin sem ólu upp knattspyrnumennina, o.s.frv. Knattspyrna snérist sem sagt ekki um að berjast fyrir sinn hóp vegna þess að maður vildi vera trúr einhverri hugsjón eða baklandi, heldur voru það aðrir hagsmunir sem réðu - í langflestum tilvikum snérist og snýst það um peninga þegar leikmenn skipta um lið. Þegar betur er að gáð get ég sætt mig við að svona sé þessu háttað, enda um að ræða beitingu einstaklinga á líkamlegri færni sinni  til framdráttar einhverjum málstað, en ekki hugsjónir, eða lífsskoðanir.

Ég er ekki enn búinn að sætta mig við það þegar einstaklingar skipta um hugsjónir eða lífsskoðanir jafn léttilega og skipt er um knattspyrnulið. Látum liggja milli hluta þegar óflokksbundið fólk, eins og t.d. ég, skiptir um skoðun milli kosninga. En það að einstaklingur fari í framboð fyrir stjórnmálaflokk, berjist fyrir málstaðinn af eldmóði, komist inn á Alþingi þar sem hann berst hatrammri baráttu fyrir hinn góða málstað, segi sig bara si svona frá málstaðnum, flokknum, félögum sínum, fólkinu sem kaus hann, og gangi í raðir andstæðinganna, það finnst mér fremur traustsvæfandi.

Jæja, auðvitað er það réttur manna að skipta um skoðun, sjá að sér, aðlaga hugsjónirnar, átta sig á að ljós gamla flokksins, sem hugsjónirnar beindust að, var villuljós. Ég skal láta það vera. Það er leyfilegt að skipta um skoðun, þó svo það gefi ekki til kynna að hugsjónaeldurinn brenni skært.

Þegar staðan er hinsvegar orðin sú, að sá sem fór úr flokknum A yfir í flokkinn B heldur uppteknum hætti í gagnrýni sinna á flokkinn B eins og hann væri enn í flokknum A, þá er það meira en ég get kyngt, án frekari úrskýringa.

Það má svo sem alveg klína ástæðum þess, að flokkaflakk er búið að vera óvenjumikið meðal þingmanna undanfarin ár, á hrunið og ólguna í kjölfar þess, en ég held ekki að hrunið sé megin ástæðan. Hennar held ég að sé að leita í tvennu:
a. óskýrum átakalínum - það gengur illa að halda kommagrýlunni að fólki,
b. gapuxahætti/gasprarahætti/innrás kverúlantanna - það hefur komið fram fjöldi fólks sem auðvitað telur sig búa yfir hinum eina sannleik, og býr sannarlega yfir færni til að tjá sig í svo stórfenglegum mæli að minni spámenn geta ekki annað en fyllst aðdáun.  Þessum snillingum hefur ekki gengið sérlega vel að höndla hugsjónina sína, Hún hefur breyst og aðlagast því sem það telur þjóðarsálina vilja. Þjóðarsálin er hinsvegar reikul sál og hverful.

Það sem er eiginlega alverst í þessum málum, að mínu mati, er að um leið og einhver kverúlantinn ákveður að skipta um flokk er hann umsvifalaust orðin vinsæll álitsgjafi í fjölmiðlum. Fjölmiðlar, eins og flestum má vera ljóst, leita ávallt eftir sensasjón. Flokkaflakkarar eru ávallt vel til þess fallnir að segja hlutina umbúðalaust, þó svo enginn viti nema þeir verði farnir að viðra aðrar skoðanir á morgun.

Hátignardeiluvaldur

Ég sé í anda frásögn af þessu tagi um Kristján Eldjárn eða Vigdísi Finnbogadóttur.
Að þetta skuli vera orðin raunin um þetta eina embætti sem öll þjóðin hefur lýðræðislegan rétt til að velja beint, er til þess eins fallið að sundra og eyðileggja - ekki sameina og byggja upp.
Jú, jú, til eru þeir sem tala um að forsetaembættið sé bara einhver framlenging af danska kónginum, og það er vel hægt að líta þannig á. Það má hinsvegar einnig líta svo á, að forsetaembættið eigi að vera þannig rækt, að ekki skapist um það stöðugar deilur. Við kjósum pólitíska fulltrúa á Alþingi. Þar er deilt og þar á lýðræðislegur meirihluti að ráða ferð hverju sinni.
Í mínum huga er það sérlega fáránleg hugmynd að forsetaembættið eigi einnig að vera póitískt og þar með uppspretta stöðugra deilna. Þannig ástand er hreint ekki það sem við þurfum, en það er hinsvegar sérlega gagnlegt til að hjálpa þjóðinni að gleyma aðdraganda hrunsins. Það er þó satt.

Þetta embætti mun aldrei aftur verð þess eðlis sem ég vildi sjá það.

Að standa með sínu í þraut bæði' og pínu.

Lífið sem við mennirnir (bæði karlar og konur eru menn), lifa, er margslungið, eins og öllum má vera ljóst.  Við erum sagðir vera komnir að endimörkum greindarinnar.
Ég hef áður, í lítillæti mínu eða hroka, lýst þeirri skoðun minni, að greind sé ekki að plaga ríflega helming þessarar þjóðar.  Með því er ég ekki að fullyrða að hún sé neitt sérstaklega að birtast í mér frekar en ýmsum öðrum.

Það þekki ég af sjálfum mér, að þegar ég tek ákvörðun af einhverju tagi, þá stend ég með henni svo lengi sem stætt er, þó svo hún reynist hafa verið einstaklega vanhugsuð. Þetta getur átt við ótal atriði, smá og stór:

Ég hef keypt mér sokka, sem síðan reyndust detta í göt eftir eina eða tvær íverur. Ég henti þeim þegjandi og hljóðalaust, en viðurkenndi ekki að ég hefði átt að kaupa vandaðri sokka.

Ég hef keypt mér skyrtur sem síðan reyndust ekki hæfa vaxtarlagi mínu, í stað þess að viðurkenna að ég hefði betur athugað hvort þær væru aðsniðnar, og velt kaupunum betur fyrir mér að öðru leyti, hef ég þagað tilveru þeirra, þar sem þær hanga í fataskápnum, í hel.
Ég hef farið í bíó, í leikhús eða á tónleika, sem reyndust hreint ekki standa undir væntingum, en fjandinn fjarri mér að ég hafi farið að viðurkenna, að sýningin/tónleikarnir hafi veið hundléleg.
Ég hef keypt mér utanlandsferð sem var hálf glötuð, hún var samt frábær í frásögninni, og ég hélt áfram trúnaði við ferðskrifstofuna.
Ég hef stutt menn og málefni sem hafa reynst vera lítið annað en yfirborðið. Jafnvel þó þeir hafi skaðað hagsmuni mína hef ég staðið með þeim til að þurfa ekki að viðurkenna að ég hafi haft rangt fyrir mér.
Ég hef úthúðað manneskju, sem síðan reyndist gull af manni, það hefur litlu breytt í afstöðu minni, því ég hef alltaf getað fundið einhverja galla á henni.

Ég hef, eins og við flest, tekið ákvarðanir af ýmsu tagi, sem hafa reynst rangar, og ekki fengið af mér að viðurkenna að væru rangar. Þess í stað hef ég staðið með þeim, en kosið að fara hljótt með stuðninginn eftir að ljóst varð hver raunin var.

Fyrir fleiri árum en ég kýs að nefna ákvað ég að kjósa tiltekið forsetaefni..........

Ekkert dass, sko - bara meðfædd snilldin.

Í tilefni dagsins, sem fD fagnar með sjálfri sér og öðrum heimilismönnum, eftir því sem þurfa þykir, er ég viss um, ákvað ég með sjálfum mér að henda í eins og eina brúna. Inni á þessum vef fann ég viðeigandi uppskrift, en þá kom í ljós, að ekki var allt sem þar var gert ráð fyrir til á bænum. Hjá mér er ekkert til sem heitir "næst best" og því hófst baksturshrinan á verslunarferð í Bjarnabúð.
Þegar heim var komið allt gert klárt með aðstoð ungfrú Júlíu. Fyrst fóru þessi venjulegu efni í hrærivélarskálina þar sem þau voru hrærð þar til nát var takmarkinu sem kallast "létt og ljóst" og sem hefur áður borið á góma í skrifum hér. Meðan hrærivélin vann sitt verk var svokölluðum þurrefnum blandað saman af fagmennsku, nema ef til vill að því leyti, að á tímabili voru áhöld um hvort gert væri ráð fyrir hveiti í uppskriftinni og það kostaði uppflettingu á vefnum til að komast að því að svo væri.

Þurrefnin voru síðan sigtuð út í hið létta og ljósa og öllu hrært vandlega saman, áður en ægifögru deiginu var hellt í mótið, sem síðan hvarf inn í fagnandi ofninn, fumlausum höndum.

Þegar leið að lokun tilskilins bökunartíma hóf ég vinnu við kremgerðina og leyfði mér, sem ég gerði ekki að öðru leyti, að víkja frá skrifaðri uppkriftinni, með því að bæta við "dassi" af sýrópi.

Það þarf í rauninni ekkert að fjalla um þennan kökubakstur: hann gerði ekkert nema sanna enn einu sinni, að þessi tegund starfsemi, svo sem raunar margar aðrar, leika í höndum mér.

Kakan reyndist ein sú besta sem bragðlaukarnir hafa fengið að kynnast, að sjálfsögðu, en hér eru myndir af dýrðinni.

Það er hægt að segja langa sögu af því þegar fD uppgötvaði, að "kaffistellið"
sem við fengum í gjöf  á þeim degi sem brúðkaup okkar var gjört á sínum tíma,
var nákvæmlega eins og það sem birtist okkur í frægum sjónvarpsþáttum
Ómars Ragnarssonar, þar sem hann tók Gísla á Uppsölum tali.
Það var fyrir handvömm mína að diskurinn lenti á þessari mynd.
Ég bara gleymdi.
Vonandi varpar diskurinn ljóma, fremur en einhverju öðru , á glæsilega
framborna tertusneiðina.

Rangárlón eða Rangalón

Sagnfræðingur ætla ég ekki að þykjast vera. 

smella á myndir til að stækka

Önnur ástæða þess að ég er að fjalla hér lítillega um Rangárlón/Rangalón í Jökuldalsheiði, er að þangað lá leið á ferð um landið fyrir nokkrum dögum. Ég var svo sem búinn að sjá rústir bæjarins  í talsverðri fjarlægð í fyrri ferðum yfir Möðrudalsöræfi, en nú tókst mér (með nokkurri aðstoð) að finna slóða sem liggur heim í hlað á þessum bæjarrústum í heiðinni.  

Sænautasel

Sænautasel, heitir bærinn sem stóð við suðurenda Sænautavatns, þar er skemmtileg ferðaþjónusta: við langborð í fyrrum lambhúsi er t.d. hægt að setjast niður og fá sér heitt kakó og nýbakaðar lummur hjá vertinum, skemmtilegum karli á sjötugsaldri, sem þarna fæddist og ólst upp til 11 ára aldurs. Hann sagði að það væri klukkustundar gangur frá Sænautaseli í Rangárlón, og gerði tilraun til að lýsa hvernig best væri að komast þangað akandi, en Rangárlón er við hinn enda ílangs vatnsins.

Hvernig tengist þetta mér svo?

Hin ástæðan fyrir þessari færslu snýr að tengingu minni við þetta eyðibýli í Jökuldalsheiðinni.
Í 3-4 ár, nánast þau síðustu í ábúendasögu Rangárlóns, árin 1918-1921 eða 1922 bjuggu afi minn Magnús Jónsson (1887-1965) og amma, (Sigríður) Ingibjörg Björnsdóttir (1893-1968), á þessu heiðarbýli. Þau fluttu þarna uppeftir  með tvo syni, þá Alfreð (1914-1994) og Harald (1915-1991). Árið sem þau fluttu fæddist þriðji sonurinn Skúli (1918- ), sem er einmitt hlekkurinn milli mín og Rangárlóns. Hann fæddist, sem sagt, í Jökuldalsheiði veturinn eftir  frostaveturinn mikla, sem er fremur kuldaleg tilhugsun. Fjórða barn sitt, þeirra sex sem upp komust, og fyrstu dótturina, eignuðust afi og amma ári eftir flutninginn, en það var Björg (1919-1982). Þriðja barnið sem fæddist í heiðinni var Sigfríður (1921-1993). Árið eftir að Silla fæddist, eða sama ár, (Íslendingabók) flutti fjölskyldan í Freyshóla á Héraði, en þar fæddist afi. Þar eignuðust þau tvíbura. Annar lifði, en það var Pálína (1925-1987). Alls munu afi og amma hafa eignast 10 börn, en það var nú bara veruleiki þess tíma, að barnadauði var talsvert stærri partur af veruleikanum en við eigum að venjast nú.

Samkvæmt þeim upplýsingum sem ég hef þá urðu barnabörn afa og ömmu 19 að tölu:

Alfreð eignaðist 3, Skúli 5, Björg 10 og Pálína 1.

-----------

Afkomenda hvað?

Ítrekað hefur það komið fram í samtölum, ekki síst að undanförnu, en einnig um árabil, að það væri kominn tími til þess að afkomendur Magnúsar og Ingibjargar blésu til afkomendahátíðar. Það mál er nú komið svo langt, að vonir standa til að af þessu verði sumarið 2013. Sjálfskipuð nefnd skipar sig og leitar síðan leiða til að hafa upp á öllum sem geta gert tilkall til að tilheyra svo glæstum hópi sem þarna gæti komið saman.  Það hefur nánast verið ákveðið að þessi hátíð verði haldin á viðeigandi stað á Héraði, eða í Jökuldal.

-----------

Það er spurningin um Rangárlón eða Rangalón. 

Því meira sem ég skoða um þennan stað, því sannfærðari er ég um, að hann heiti Rangárlón. Eini gallinn á þeirri niðurstöðu er, að ég hef ekki fundið neina Rangá þarna í nágrenninu. Þetta er eina dæmið um á með þessu nafni austanlands. Þá átta ég mig  ekki heldur á því, hversvegna bærinn heitir RangárLÓN, þar sem hann stendur á bakka Sænautavatns og ekkert lón sjáanlegt í nágrenninu.

Fyrir utan það, að eldri heimildir virðast nota nafnið Rangárlón, þá tel ég aldeilis útilokað, að einhver taki upp á því að nefna bæinn sinn Rangalón - sem væri þá væntanlega andstæðan við Réttalón - fyrir utan það að þarna er ekkert lón, hvorki rétt né rangt.

----------

Hafi einhver sem þetta les, athugasemdir, vegna betri þekkingar á þessum málum, bið ég hann hafa samband við mig svo mér auðnist að leiðrétta mögulegar rangfærslur sem fyrst.