Tveggja kerru barnahús (síðari hluti)

Hér er um að ræða framhald þessa.

Viðskiptavinum verslunarinnar fór fjölgandi og það var brýnt að losa bílastæðin sem allra fyrst. Það eitt var ljóst í mínum huga, að þarna gæti ég ekki bara aftengt kerruna og ekið á braut. Aðrir möguleikar í stöðunni voru:
     - að fara aftur í verslunina þar sem ég hafði keypt húsið og fá að geyma það þar, þar til lausn fyndist. Sú lausn myndi ekki koma húsinu uppeftir fyrr en eftir dúk og disk (í lok máltíðar, sem sagt), fyrir utan auðvitað þá staðreynd að verslunin tilheyrði vandalausum og þar myndi líklega ekki ríkja mikill skilningur á stöðunni.
     - að finna autt svæði í höfustaðnum þar sem ég gæti lagt kerrunni þar til framhaldið fyndist, sem var augljóslega ekki vænlegur kostur þar sem um væri að ræða óþarflega mikla freistingu fyrir óvandaða.
     - að taka áhættuna af því að renna uppeftir í þeirri von að hjólið héngi á. Þessi hugmynd var afleit og kallaði fram ótal grafalvarlegar* sviðsmyndir*.
     - að fá að geyma kerruna á Birkivöllum þar til annað yrði ákveðið, var hugmynd sem fljótt kom upp í hugann. Birkivellir voru skammt frá áðurnefndu bílastæði og því lítil áhætta tekin með því að draga kerruna þangað. Og ég hringdi í Birkivelli, en þar býr fólk sem hefur áður komið við sögu í þessum pistlum, til dæmis hér og hafa reynst haukar í horni, enda nátengdir okkur Kvisthyltingum.

Það svaraði ekki á Birkivöllum.
Það verð ég að segja, að fD hafði farið mjúkum munni um stöðuna og á þeim bænum var ekki um að ræða neinar meiningar um að hið skakka hjól væri mögulega skakkt vegna einhvers sem ég hefði getað gert betur eða með öðrum hætti. Hún tók hinsvegar fullan þátt í að leita lausna og þar sem enginn svaraði:
"Þau eru auðvitað í vinnunni. Hringdu í 482 XXXX".
"Hvernig getur þú munað símanúmerið þar?"
"Nú, ég þarf ekki svo sjaldan að hringja þangað".
"Hvert er númerið aftur?" (ég man aldrei svona símanúmer)
"482XXXX!!" (auðvitað fer ég ekkert að auglýsa umrætt númer hér, enda er það ekki hluti frásagnarinnar út af fyrir sig, þó svo það sé vissulega hluti af lausninni á kerrumálinu).
Ég hringdi og fS svarði:
"T....stofan, fS"
Ég kynnti mig og gerði grein fyrir stöðu mála og lagði fram ósk um að fá að leggja kerrunni á Birkivöllum þar til lausn fyndist.
"Við eigum kerru, geturðu bara ekki notað hana? Ég veit ekki til að við þurfum að nota hana um helgina."

Í sem skemmstu mál dró ský frá sólu og það kviknaði von um að málið gæti fengið farsælan endi. Þetta var auðvitað sólríkur dagur með norðaustan garra, hæð yfir Grænlandi, hita við frostmark og allt það. Það voru, að sjálfsögðu,  óveðursskýin sem fylltu hugann sem gufuðu upp við svo afdráttarlaust tilboð um kerrulán, en ég hafði ekki haft vitneskju um að á Birkivöllum væri yfirleitt til kerra.
Nú virtist ekkert í veginum, utan áhættuakstur frá áðurnefndu bílastæði inn á Birkivelli. Leiðin var ekin í 1. gír og í hliðarspegli gat ég fylgst með hjólinu, sem var augljóslega ekki í því formi sem maður vill að kerruhjól séu. Á Birkivelli komumst við og viti menn: við húsið stóð forláta kerra, jafnvel stærri og veigameiri en sú sem ég bakkaði þarna inn á bílastæðið.

Það sem fylgdi fól ekki sér sér nein álitamál eða vandamál. Við fD fjarlægðum umbúðirnar af væntanlegu barnahúsi og fluttum síðan  innihaldið yfir í Birkivallakerruna, sem við tengdum síðan við Qashqai og ókum heimleiðis.

"Aumingja maðurinn!", varð mér á orði þar sem við sáum framundan, fljótlega eftir að við vorum komin austur fyrir höfuðstaðinn, spýtnabrak í vegkantinum og kerru á hvolfi fyrir aftan jeppling. Annað hjólið var horfið út í móa. Þar stóð umkomulaus maður og virti fyrir sér eyðilegginguna um leið og hann var að hringja eftir hjálp af einhverju tagi. Var þetta kannski afi sem hafði verið að kaupa barnahús? Það var ekki laust við að hrollur færi um mig við þá sviðsmynd* sem þarna var uppi og lýsti því svo vel hvernig staða mín hefði getað verið.

Segir síðan ekki af ferð okkar fyrr en í Kvistholt var komi. Barnahúsefnið borið upp fyrir hús og komi fyrir á pallinum eina, þar sem það bíður dásemda sumarsins þegar þeg tek mig til að fera að setja að saman.  Hvort mér tekst það nokkurntíma verður tíminn að leiða í ljós, en við snögga skoðun á leiðbeiningunum sem fylgja timbrinu, sýnist mér að til þess að haugurinn verði einhverntíma að húsi þurfi ég að hugsa lengi. Finna staðsetningu, ákveða hvernig grundvöllurinn verður lagður, og reyna síðan að raða saman efninu svo úr verði hús.  Það eru spennandi tímar framundan.

Tvennt hef ég lært eða kannski frekar fengið staðfestingu á eftir þetta:
1. Þegar maður á kerru notar maður hana ekki. Þegar maður á ekki kerru þarf maður oft á kerru að halda.
2. Það fylgja því átök að vera afi og mikil ábyrgð.
----------------------------------

* orðin sviðsmynd og grafalvarlegur eru ekki notuð hér nema vegna þess að þau eru dæmi um tískuorð eða tískuhugtök sem hafa verið áberandi í íslenskri umræðu, það fyrrnefnda í kringum eldgos í Holuhrauni og hið síðarnefnda í tengslum við átök á vinnumarkaði þessar vikurnar.  Bæði þessi orð finnst mér dæmi um þá þá eftiröpun sem á sér stað sem hluti af umræðuaðferð landans. Afleiðingar eftiröpunarinnar verða síðan útþynning og merkingarleysi.  Tvö dæmi önnur sem koma upp í hugann í fljótu bragði eru ómöguleiki og heimilin í landinu.

Tveggja kerru barnahús (fyrri hluti)

Ég átti einusinni kerru. Hún var reyndar ekki til stórræða og reyndist ekki mikið notuð þegar til kom. Þá átti ég Land Rover Discovery og það var ekki hægt að segja að ég liti mjög vel út þar sem ég dró þessa kerru aftan í honum. Hún einhvernveginn lafði í honum þannig að aftasti hluti hennar nam nánast við jörðu. Svo eignaðist ég bíl sem var ekki með dráttarkúlu og kerran stóð bara algerlega ónotuð. Svo gerðist það dag einn um vetur að ég fékk snjóruðningstæki til að létta á heimreiðinni og hlaðinu, að kerran lenti fyrir tönninni og kengbeyglaðist og skekktist. Þar með lauk sögu hennar, utan þess  að nágranni sem hefur áhuga á að gera við dót, falaðist eftir henni þar sem hún stóð skökk og skæld úti í kanti einhverjum árum seinna.

Síðan hef ég ekki átt kerru.

Ég ég á núna bíl með dráttarkúlu.

Nágrannar mínir eiga ágætis kerru.

Ég, og reyndar fD einnig, eigum barnabörn og skógi vaxið og skjólgott land, með alla möguleika á að geta orðið prýðis leiksvæði fyrir ungt fólk.
Sem afi hef ég tilteknar skyldur, sem felast líklega einna helst í því að skapa jákvæða ímynd Kvistholts  í hugum unganna. Jákvæð ímynd verður til vegna þess að eitthvað er skemmtilegt eða áhugavert.

Jæja, hvað um það, það kom bæklingur í póstkassann. Þar var að finna mynd af barnahúsi. Ákvörðun var tekin. Húsið pantað. Nokkru síðar kom tilkynning um að húsið væri komið í verslun í höfuðstað Suðurlands. Það þurfti að ákveða hvernig það yrði sótt.
Það var hringt í nágranna sem á kerru.
Kerrulán reyndist auðsótt mál.
Upp rann dagurinn sem húsið yrði sótt.
Ég fór á Qashqai til að ná í kerruna, í íslensku vorveðri. Það hafði verið frost um nóttina og hitinn var rétt að skríða yfir frostmarkið.
Það var þarna sem hið raunverulega tilefni þessara skrifa gerði vart við sig.
Það reyndist fremur þungt að draga kerruna að dráttarkúlunni. Það var eins og annað kerruhjólið væri stíft. Öll fór þó tengingin eins og til stóð, beislið small á kúluna að rafmagn í sting og þar með ók ég af stað í Kvistholt til að nálgast fD, áður en lagt yrði í hann. Það heyrðist eitthvert undalegt hljóð frá kerrunni, en ég skrifaði það á frostið, og mögulega að eigandanum hefði lásðst að smyrja legur, eða eitthvað slíkt. Skömmu eftir að lagt var af stað hætti þetta hljóð að heyrast og ferðin niðrúr gekk svo sem til stóð.
Í versluninni var gengið frá kaupunum og eftir allanga bið, sem hentar mér afar vel, svo þolinmóður sem ég er, tók afgreiðslumaður á lagernum við afgreiðsluseðli mínum og hóf síðan leitina að húsinu, fann það, innpakkað á palli og náði í framhaldi af því í stórna lyftara, sem hann síðan notaði til að lyfta húsinu (þegar ég segi húsinu á ég auðvitað við niðursniðnu timbrinu sem fer í húsið, þegar og ef mér tekst einhverntíma að setja það saman) upp á kerruna, sem reyndist ekki alveg nógu stór til að húsið kæmist ofan í hana. Úr varð að afgreiðslumaðurinn fann tvær spýtur sem hann lagði þvert á kerruna og tyllti síðan húsinu ofan á. Húsið var ekki fest með öðrum hætti og fD hafði á því orð að það væri miður viturlegt að keyra með þetta svona í Kvistholt. Það taldi hún ekki verða ferð sem endaði vel (ég nota hér ekki beinlínis þau orð sem fD notaði, en þeir sem til þekkja verða bara að gera sér í hugarlund hver þau voru).
Allt klárt og ekið af stað í síðustu búðina áður en haldið yrði uppeftir.
Ég steig út úr Qashqai við búðina og þá fannst mér ég taka eftir að annað kerruhjólið hallaði lítillega inn á við að ofan (eða út að neðan). Þetta skrifaði ég í fyrstu á fjaðrabúnað kerrunnar og sinnti þar með erindum mínum í áðurnefndri verslun. Þegar ég kom síðan að kerrunni aftur sá ég að hitt kerruhjólið var fullkomlega eins og maður býst við að kerruhjól séu. Þegar ég bar hjólin tvö saman sá ég greinilegan mun á hjólunum.  Sannarlega langaði mig ekki til þess (see no evil....) en ég ákvað samt að leggjast á hnén til að athuga hvort eitthvað væri að sjá við hjólið innanvert.  Þar sem mér hafði tekist að koma mér á hnén og kíkja undir kerruna sá ég það sem ég vildi síst af öllu sjá: skekktan hring þar sem öxullinn gekk inn í hjólið og mér varð ljóst á þeirri stundu að þessi kerra myndi ekki flytja húsið í Kvistholt. Mér var jafn ljóst að ég gæti ekki skilið hana eftir með húsinu á, á þeim 4 bílastæðum sem ég hafði lagt í.
Þær aðstæður sem þarna voru uppi buðu upp á grafalvarlega (tískuorð í íslensku þessar vikurnar) sviðsmynd (tískuorð í íslensku frá tímum gossins í Holuhrauni).

Frá framhaldinu verður greint í síðari hluta.

Ólygnir sögðu mér

Það hefur ekki farið fram hjá þeim sem lesið hafa þessi skrif mín, að ég hef haft nokkurn áhuga á þróun mála sem tengjast fyrrum sláturhúsi SS hér í Laugarási. Eftir að slátrun lagðist af 1989 var húsið að mestu í reiðileysi þar til það var selt, ásamt landinu 1998, en þar skyldi hafinn veitinga- og hótelrekstur. Í sem stystu mál gekk það upp og ofan og á endanum gekk það ekki og Byggðastofnun eignaðist heila klabbið. Undanfarin sumur hefur einhver hreyfing verið þarna á köflum, fremur fálmkennd, án þess ég viti svosem mikið um það, frekar en það sem hér fer á eftir:

Allir þeir punktar sem hér eru nefndir eru óstaðfestir og því ber að taka þeim með fyrirvara:
Ég hef sem sagt heyrt eftirfarandi:

a. Byggðastofnun seldi húsið (og væntanlega landið) og sveitarstjórn Bláskógabyggðar fékk ekkert að vita um það.

b. Opinber starfsmaður á svæðinu varð var við að eldur logaði utandyra við sláturhúsið, fór á staðinn og benti fólki, sem þar dundaði sér við að bera það sem lauslegt var út fyrir húsið, á bálköst, á að slíkt væri bannað og til þess arna ætti að nota gáma. Hann fékk ekki jákvæð viðbrögð við tilmælum sínum um að viðkomandi létu af verknaði sínum.

c. Kaupendur væru tengdir ferðþjónustufyrirtæki, sem meðal annars væru umsvifamiklir í fólksflutningum.

d. Kaupendur tengdust BSÍ

e. Kaupendur hygðust rífa sláturhúsið og byggja þess í stað hótel.

f. Það hafi sést þrívíddarteikning (módel) af umræddu hóteli, sem flokkast geti undir glæsihótel.

g. Á þrívíddarteikningunni er hótelið bogalaga á þrem hæðum og sú hliðin sem snýr að Hvítá er úr gleri. Þakið er að hluta einnig úr gleri og á hugsunin að vera sú, að þar fyrir neðan geti gestir setið í hægindum og fylgst með norðurljósum.

h. Að kaupandinn og sá sem er í forsvari, sé fyrrverandi vert á ......(vil ekki ganga og langt).


Reynist allt þetta vera rétt og satt (ef frá eru dregnir liðir a. og b.) þá er það sannarlega fagnaðarefni.
Betri staður en Laugarás, í hjarta uppsveita Árnessýsu, með ótal möguleikum til stuttra ferða þar sem helstu djásn landsins er að finna, er vandfundinn.

Reynist þetta allt vera steypa, er það auðvitað leitt, en maður fékk þó að ylja sér við tilhugsunina litla stund :)

Ég kvika, þrátt fyrir þetta, ekki frá þeirri skoðun minni, að í Laugarási verði byggt hjúkrunarheimili í tengslum við Heilsugæslustöðina.

Hinumegin við girðinguna

Auðvitað er við hæfi að óska ykkur, ágætu lesendur, þess að sumarið megi verða ykkur gjöfult og gott (með mikilli sól á pallinum).
Þessi fyrsti morgunn sumars kveikti einhvern neista til að skjótast að Geysi og Gullfossi. Veðurblíðan í Laugarási var einstök, eins og ávallt, og ég henti mér í jakka (ekki tók ég húfu með, eða trefil, eða vettlinga), greip myndvél og tilheyrandi græjur og síðan lá leið okkar fD í norðurátt þar sem við blasir ægifagur, fannhvítur fjallahringur (reyndar ekki neinn hringur, heldur bara fjöll sem standa hlið við hlið á mörkum óbyggðar og byggðar, en það er bara flottara og venjulegra að segja fjallahringur).
Við Geysi var mannlaust (tveir túristar).

Það var einnig kalt á Geysi (ég ómögulega klæddur fyrir næðinginn). Þar var umhverfið heldur nöturlegt. Undanfarin ár hefur umhverfið sem geymir þetta einstaka svæði verið að drabbast niður, hellulögnin, þar sem hún er, er meira og minna úr lagi gengin, bandspotti sem afmarkar gönguleiðir hangir á skökkum steyputeinum, grasþúfur graslausar, útfellingar orðnar að dufti, runnið úr göngustígum, allt úttroðið og þunglyndisvaldandi. Geysir hefur verið niðurlægður.
Það var ekki laust við að einhver vonleysistilfinning kæmi yfir Kvistholtsbóndann við að ganga um þetta umhverfi eyðilagðrar náttúruperlu. Framundan eru heimsóknir hundraða þúsunda ferðamanna, sem eru fullir tilhlökkunar að líta gersemarnar, en við þeim mun blasa eyðilegging. Strokkur mun að vísu standa fyrir sínu, en skelfing er þarna lítið annað áhugavert.
Geysissvæðið er í mínum huga táknmynd græðginnar, sem flytur inn ferðamenn selur þeim mat, selur þeim drykk, selur þeim gistingu, selur þeim ferðir, selur þeim glingur.
Selur þeim ekki aðgang að náttúrunni svo unnt verði að auka þol hennar fyrir ágangi.
Já, græðgin lætur ekki að sér hæða.

Ég varð bjartsýnni við að fara út fyrir girðinguna og yfir veginn, en þar er allt að gerast. Hótel, veitingastaðir og verslun, allt snyrtilegt og vel við haldið. Fyrir norðan hótelið er búið að grafa fyrir mikilli stækkun, og þyrla lenti á þyrlupallinum í þann mund sem við áttum leið hjá. Það er ánægjulegt að sjá hve myndarleg og kröftug uppbyggingin er þarna megin við veginn.

Það er ekki sama hvorumegin vegar maður er við Geysi.

Hver getur krafist þess að eigendur landssvæðisins sem flestir ferðamenn sem til landsins koma sækja, taki til óspilltra málanna við að bjarga því sem bjargað verður? Svona gengur þetta ekki lengur.


Við lögðum leið okkar einnig að Gullfossi, en það er önnur saga.

Að eiga kökuna og étana

Álftirnar kvökuðu í morgun þar sem volgran frá lóninu rennur í Hvítá og ég freistaði þess að láta sem ég svæfi, en vissi að það myndi ekki leiða til þess að það yrðu úr því einhver raunverulegur svefn. Sú varð heldur ekki raunin. Ég er farinn að sjá afskaplega margt jákvætt við að þurfa ekki að sofa langt fram eftir morgni. Eitt af því sem gefur morgnum gildi er tækifærið sem þeir veita manni til að velta fyrir sér stóru málunum. Gallinn við þær vangaveltur, hinsvegar er, að þær verða ekkert nema vangaveltur. Sannarlega tekst mér að leysa mörg stór mál í huganum, en jafnskjótt geri ég mér grein fyrir tilgangsleysi pælinganna og þeirra lausna sem spretta fram í hugskotinu.

Hér læt ég fylgja eitt dæmi um það sem ég nefni hér fyrir ofan.

Ég hef lengi velt fyrir mér hversvegna þessi þjóð horfir meira vestur yfir haf, til Bandaríkja Norður Ameríku þegar leitað er fyrirmynda eða lausna á verkefnum í íslensku samfélagi, en til þeirra þjóða sem næst standa okkur sögulega og landfræðilega. Mér hefur fundist þetta undarlegt og illskiljanlegt. Hér á ég t.d. við eftirfarandi:

- ameríski daumurinn og sá íslenski fela í sér það sama. Hér á einstaklingurinn hafa hafa frelsi til að verða ríkur og frægur. Þennan draum ala menn með sér þó möguleikarnir virðist oftast harla litlir. Þeir eru valdir til forystu sem lofa peningum í vasann, jafnvel þó það sé ekki það sem lofað er í raun. Það hljómar bara svo vel.

- foreldrar líta á það sem skyldu sína að borga allt uppihald og skólagöngu fyrir börnin sín og finna hjá sér þörf til að safna í sjóð "college fund" í því skyni.

- það eiga að vera lágir skattar og á móti á fólk að þurfa að greiða sérstaklega fyrir heilbrigðisþjónustu og skólagöngu barna sinna.

- ljósvakafjölmiðlar keppast um áhorf með auðmeltu afþreyingarefni sem að mestu eru framleitt í Bandaríkjunum, þar sem "góði kallinn" sigrar og amíslenski draumurinn fær að rætast.

- það er horft til dollarans þegar rætt er um nýja mynt.

- unga fólkið fer á "deit" og það gefur Valentínusardagsgjafir.

Ég gæti tínt margt til sem bendir til þess að þessi þjóð þrái að líkjast þjóðunum sem byggja risaveldið í vestri, en ég nenni því bara ekki.

Skv uppl. frá Hagstofu Íslands. Ef rennt er yfir dagskrá
Stöðvar 2 og Skjás 1s blasir við að stærstur hluti erlends
efnis á uppruna í Bandaríkjunum.
Áhrif þessa á þjóðarsálina þurfa ekki að koma á óvart.

Á sama tíma og þráin eftir að "meikaða" eða verða rík og fræg einkennir þjóðina, með öllum þeim óstöðugleika sem því fylgir, eru háværar kröfur um að við fáum að njóta þess sem kallað er "norræn velferð". Ef fólkið "meikar" það ekki á þessu landi og fær ekki fullnægjandi aðstoð þegar ekkert gengur, þá er horft til nágrannalandanna þar sem, jú, skattar eru háir, en launin eru hærri og samfélagið veitir á móti þjónustu án endurgjalds. Þar er ekki greitt fyrir læknisþjónustu, túlkaþjónustu og skóla svo einhver dæmi séu nefnd.  Þessi samfélög eru kannski ekki mjög spennandi fyrir fólk sem elur í brjósti sér íslenska drauminn. Þau eru  fyrirsjáanleg og kannski frekar leiðinleg að einhverra mati, en veita á sama tíma öryggi og stöðugleika.

Lukkuriddarar samtímans berja á því að þetta land sé land hinna frjálsu, land möguleikanna, landið þar sem fólkið getur orðið svo óendanlega ríkt af veraldlegum auði. Það er minna gert úr því að þetta sé ef til vill einnig landið þar sem yfirborðsmennska, populismi, sjálfsdýrkun og plebbaskapur eru helstu einkennin.

Ég held að fari ekkert á milli mála hvora tegund þjóðfélags ég aðyllist. Þessi þjóð veit hinsvegar varla í hvorn fótinn hún á að stíga.

Iðuferja á ný

Ég á stundum leið niður að Hvítárbrú eða Iðubrú, eins og við köllum hana venjulega. Þar er alltaf eitthvað nýtt að sjá.
Í morgun, þegar ég ætlaði að athuga hvort einhverjir fuglar væru sjáanlegir til að ég gæti æft mig við myndatökur, blasti við mér heldur óvenjuleg sjón. Sjón sem ég hef ekki séð á þessum stað í ein 50 ár.  Úti á miðri ánni var sérkennilegur bátur. Ég varð auðvitað agndofa, en tókst þó að smella einni mynd, en að öðru leyti velti ég fyrir mér hvað væri í gangi.  Þar sem báturinn var á leið að bakkanum austan megin fékk ég fljótlega þær upplýsingar sem ég þurfti.
Nýtt fyrirtæki sem hefur hlotið nafnið Áriða ehf. ætlar að gera tilraun með að sigla með ferðamenn upp og niður Hvítá á komandi sumri. Þessar ferðir verða bæði útsýnisferðir og svokallaðar partíferðir þar sem litlir hópar geta leigt bátinn með manni og mús, hvort sem er um helgi eða bara eina kvöldstund.
Þau sem standa að Áriðu eru hjónin Elsa Dagbjartsdóttir og Hallsteinn Sigurgeirsson, en þau hafa undanfarin 15 ár búið í Thailandi. Þau ákvaðu í fyrra að flytja heim til Íslands og jafnframt að flytja heim með sér bátinn, sem þau höfðu haft atvinnu af í litlum bæ, Laem Chabang, sem er skammt frá Bangkok. Þar stunduðu þau siglingar með ferðamenn í allmörg ár og eru því þaulvön.
Ég fékk að prófa að sigla um ána í morgun og það var einstaklega gaman að sjá Laugarás og Iðubrúna frá alveg nýju sjónarhorni.
Í dag ætla þau Elsa og Hallsteinn að bjóða gestum í stutta prufusiglingu.