Kúba: Qigong, Hemingway, örlög ráðin

Qi Gong fyrir neðan svalirnar okkar

Klukkan 7:30 á  hverjum morgni koma íbúar við götuna þar sem við bjuggum, saman til að stunda Qi Gong (Chi Gong)*. Það varð ekki úr að við (tríóið) færum niður til að taka þátt í þessari morgunleikfimi, heldur létum nægja að koma okkur fyrir á konunglegum svölunum okkar og fylgjast með. Ýmsir úr hópnum tóku þó þátt og sást á þeim merkjanlegur munur eftir.

Við götuna var einnig skóli og íþróttasalur barnanna var gatan, en henni var bara lokað fyrir umferð meðan íþróttirnar voru stundaðar. Það hefur líhlegast verið vegna þessarar notkunar á götunni sem hún var afar snyrtileg, en það sama verður vart sagt um aðrar götur í þessu hverfi.

Fyrsta daginn í Havana, miðvikudag, 6. mars, fór hópurinn með leiðsögn um gamla bæinn. Þangað var gengið sem leið lá, eins og gengur. Ég var með kort og reyndi af fremsta megni að fylgjast með hvar við vorum hverju sinni, sem gekk reyndar misvel, enda ekki mikið um kennileiti og götumerkingar ekki alltaf þar sem maður átti von á þeim. Ég var svona samviskusamur vegna þess að fyrir lá, að á ákveðnum tímapunkti stóð til að sleppa okkur lausum í gamla bænum og við myndum þurfa að koma okkur sjálf til baka.

Ritvél Hemingway's á Hotel Ambos Mundos
(mynd af vef þar sem égvar þarna að hugsa
um annað en myndatökur).

Það var gaman að koma á Hotel Ambos Mundos þar sem Ernest Hemingway dvaldi í herbergi 511 við skriftir á 4. áratugnum. Þarna lauk hann bókinni "Death in the Afternoon" 1932, og byrjaði á "New Green Hills of Africa" sem kom út 1935 og "To Have and Have Not" sem kom út 1937.  Ég hefði gjarnan viljað að hann hefði skrifað þarna einhverja bók sem ég hef lesið eftir hann, en því var ekki að heilsa.
Inn á hótelið fórum við (hópurinn allur) og stefnan tekin upp á þak þess með lyftu, að sjálfsögðu, enda 6 hæða bygging og feikilega hátt til lofts á hverri hæð. Lyftan var ekki af nýjustu gerð, en lyftuvörður sá um hleðslu hennar, að loka rimladyrunum og setja af stað.
Það fór nú svo, að fyrsti hluti hópsins sem ætlaði upp reyndist of þungur (lyftuvörðurinn hafði bara talið fjöldann sem inn fór, en ekki tekið kílóin með í útreikningnum) og lyftan gaf upp öndina áður en hún fór af stað. Lyftuvörðurinn rak alla út, harla ókátur, lokaði lyftunni og gaf skýrt til kynna að við skyldum bara ganga upp, ellegar fara hvergi. Sex hæðir í kjölfar margra óþolandi hressra ferðafélaga, sem brostu meira að segja nokkrir þar sem þeir skokkuðu upp stigann eins og það væri fagnaðarefni að fá til þess tækifæri.

Stiginn á Hotel Ambos Mundos

Ég þurfti nú að hugsa mig um áður en ég héldi upp þessar sex hæðir. Auðvitað fór ég upp og komst bara vel frá því, rak augun í ritvél Hemingway's hangandi á vegg á leiðinni.
Uppi var ágætt útsýni yfir borgina og ég ákvað að láta reyna á hvort andinn kæmi yfir mig - tók fram penna og minnisbók og byrjaði að skrifa. Hann kom ekki. Þarf sennilega meira til. Þetta varð útkoman, skrifuð undir áhrifum frá Ernest Hemingway, Nóbelsverðlaunahafanum, orðrétt:
"Á toppinn á hóteli þar sem Hemingway dvaldist. Biluð lyfta. Strembið".

Eftir hádegið tók við frelsi til athafna á eigin forsendum og við þrjú héldum út í óvissuna, stefndum þó á markað sem okkur hafði verið bent á. Fljótlega fór það svo, að fram komu mismunandi skoðanir á því hver væri leiðin að þessum markaði, en, eins og nærri má geta var það ég...........nei annars, betra að nefna það ekki.  Markaðinn fundum við. Töldum að þarna hefði verið átt við stóran útimarkað eins og maður er vanur úr svona ferðum, en svo var nú hreint ekki. Þessi var innandyra og minnti helst á Landbúnaðarsýninguna  í Laugardalshöll 1968 .

Gengið eftir ströndinni eftir markaðinn.

Inni fyrir blasti við flæmi með sölubásum með öllu frá glæsilegum olíumálverkum 1.5x3 að stærð og niður í minjagripi um byltingarleiðtogann Che Guevara. Við ætluðum nú bara að taka þessu rólega þarna, en þolinmæðin dugði ekki til lengdar, enda snerist þetta heldur mikið um hann Che, þó ágætur sé og hafi verið.
Við tók ganga eftir ströndinni og spenna fór vaxandi, enda engin vissa fyrir hendi um það hvort okkur tækist að finna rétta leið að götunni sem heitir Obispa. Eftir nokkrar krókaleiðir, og leiðbeiningar frá innfæddum fundum við torgið með styttunni af föður föðurlandsins honum  Carlos Manuel de Céspedes. Það var nokkur léttir og spennan sem hafði verið að byggjast upp hvarf eins og dögg fyrir sólu.

Parque Central

Ekki segir frekar af ferðum okkar fyrr en við komum á  Parque Central, en af því torgi liggur gatan Virtudes alla leið að næturstað okkar.   Myndskeiðið  sýnir þetta torg, en ég fann það á Youtube.

Vegglist á Virtudes

Eftir að hafa ekki komist að niðurstöðu um að taka Coco Taxa settumst við niður litla stund til að komast að niðurstöðu, sem varð sú, að ganga niður Virtudes. Þá lá það fyrir. Áður en gangan hófst ákváðum við að fara inn á veitingastað í svona "one for the road". Sú ákvörðun átti heldur betur eftir að reynast afdrifarík tveim dögum síðar. Þarna var um að ræða ríkisrekna veitingastaðinn Prado y Neptuno (Engi og Neptúnus, og þar með svona "Surf 'n Turf" líklegast). Þarna voru seldar flatbökur, sem áttu eftir að lita Havanadvölina. Við fengum okkur ekki pizzu heldur bara bjór og VR áður en haldið var í gönguna eftir Virtudes og heim.  Ég ætla ekki að halda því fram að þessi gata hafi verið sérstaklega hrein og snyrtileg, enda var hún það hreint ekki. Þarna var greinilega ekki útivistarsvæði skólabarna eða vettvangur til að stunda Qi Gong, en það var gaman að ganga þessa götu, í fullvissu þess að við værum á réttri leið.
Þar með tel ég þennan dag afgreiddan.

Þvottur á snúru á Virtudes.

*Qi gong er hið minnsta 4000 ára gamlar kínverskar orkuæfingar sem sameina hreyfingu, öndun og einbeitingu (vitund). Þær voru upphaflega þróaðar af kínverskum læknum og Qi gong áhugamönnum. Þá og enn er þeim ætlað að lækna og koma í veg fyrir sjúkdóma.
Æfingarnar hafa um aldir verið í stöðugri þróun og menn hafa iðkað þær víða um heim. Hafa þær hjálpað ótal, ótal mörgum. Vestrænar vísindarannsóknir staðfesta meðal annars að iðkun Qi gong lækkar blóðþrýsting og hægir á öldrun líkamans. 

(upplýsingar á Facebooksíðu) 

Kúba: næturstaður, snyrtingin og VR

Örin bendir á dyrnar að híbýlum okkar í Havana. Íbúðin er
á annarri hæð í þessum blágræna pastellit.

Havana er jú bara borg, svona í stórum dráttum eins og borgir eru. Umferðin er að vísu talsvert minni en gengur og gerist í höfuðborg okkar og einhvernveginn umtalsvert meiri ró yfir mannlífinu. 

Eftir að við höfðum brunað gegnum neðansjávargöngin og inn í borgina lá leiðin beint í gististaðina sem okkur voru ætlaðir, en þeir voru með svipuðum hætti og verið hafði í Casilda, nema þarna voru þeir allir við sömu gatnamótin í gamla bænum, í húsum sem eitt sinn hýstu betur stæða þegna Kúbu en nú. 
Þar sem rútan var stöðvuð við gatnamót, inni í hverfinu í gamla bænum, voru gestgjafar okkar komnir til að taka á móti hópnum. Þeir tóku töskurnar okkar og fluttu upp í íbúðina, sem var á annarri hæð, í okkar tilfelli (þessara þriggja: ég, fD og fR).

Tilraun til að ná mynd í herberginu.

Þetta var dálítið konungleg upplifun, bæði með því að við þurftum ekki að snerta farangurinn fyrr enn upp í herberginu okkar og vegna þess að í þessari íbúð var afar hátt til lofts. Ég giska á að lofthæðin hafi verið einir 5-6 metrar. Ég freistaði þess að taka myndir sem eiga að sýna þetta.

Í íbúðinni voru þrjú stór herbergi í útleigu og gestgjafinn bjó þar einnig. Því miður talaði hún litla eða enga ensku svo samskipti við hana voru í heilmiklu lágmarki og nánast eins og hún vildi helst ekki vera neitt að reyna að spjalla. Aðbúnaðurinn allur var hinsvegar afskaplega góður, svo því sé nú haldið til haga.

Aðeins meira um herbergin.
Við fengum þarna ágætis herbergi, sem var að vísu gluggalaust, eins og herbergið sem kom í hlut fR. Það var gluggi á þriðja herberginu. Ég verð hinsvegar að segja það að gluggaleysið skipti engu máli, því þarna dvöldum við bara yfir blánóttina í ágætis rúmum. 
Herbergi okkar og fR voru samliggjandi og fljótlega kom í ljós að eitthvað var óvenjulegt við snyrtinguna, en það var salerni og sturta í öllum herbergjunum, sem ekki höfðu verið þar þegar upprunalegir eigendur á 18.eða 19. öld  bjuggu þarna, heldur sett upp þegar íbúðin var tekin í gegn vegna ferðaþjónustunnar.  Það hefur tekið mig nokkra stund að finna réttu orðin til að lýsa samspili snyrtinganna tveggja, okkar fD annarsvegar og fR hinsvegar. 

Setustofa íbúðarinnar og það sést út á svalir.

Kannski má orða það svo, að uppsetning þeirra hafi gert nágrönnunum kleift að skiptast á skoðunum og/eða upplýsingum meðan nauðsynlegum verkum var sinnt á snyrtingunni og þannig mátti spara tíma. Þarna hefðu fD og fR t.d. getað komist að niðurstöðu um veitingastað kvöldsins, þannig að það mál væri þá bara afgreitt þegar þær kæmu síðan út að verkum loknum. 
Á milli snyrtinganna var veggur, bara rétt eins og reikna hefði mátt með, utan það að hann var rétt rúmlega mannhæðar hár, en, eins og áður er getið, var lofthæðin í íbúðinni 5 - 6 metrar. 
Ég neita því ekki, að ég skipulagði nokkuð verkefni mín á snyrtingunni út frá því hvar ég taldi fR vera stadda hverju sinni.
Allt fór þetta vel og ekkert okkar fékk sár á sálina af þessum sökum, í það minnsta.

Dyrnar inn í herbergið okkar fD

Ég vil geta þess hér að ekki hefði ég viljað skipta á híbýlum okkar á Kúbu og einhverju stöðluðu hótelherbergi. 

Við gengum frá okkur í þessum konunglegu híbýlum og svo brunaði hópurinn á veitingastað, þar sem snæddur var ágætur matur og VR* innbyrt af nokkrum krafti. Þriðja konan bættist þarna við sem borðfélagi okkar þriggja. Þar með voru þær orðnar þrjár sem reyndu að hafa stjórn á mér. Undir borðhaldinu varð ég fyrir nokkurri ágjöf, við og við, en stóð það allt af mér af sannri karlmennsku, eins og maður segir.
Þar sem hópurinn yfirgaf veitingastaðinn, belgsaddur, fór rafmagnið af bænum (allavega hluta hans) og raunar ekkert meira um það að segja. Rútan beið okkar og nótt í nýju rúmi eftir heilmikinn dag, tók okkur fagnandi.

*VR merkir Vítamín R, sem er sú skírskotun til þjóðardrykks Kúbverja sem fararstjórinn kenndi okkur að nota. Með tilvísun til yfirstandandi kjaraviðræðna kýs ég að notast við VR.

Kúba: ljós á sögu, Bahía de Cochinos, hraðsólbað, ríkis...

Leiðin frá Casilda að Svínaflóa (Google maps)

Leiðin til Havana, sem er við norðurströndina, var svo sem ekki tíðindamikil, en því mikilvægar til upprifjunar á sögunni, umþenkinga um og upprifjun á því sem ég vissi fyrir og fékk að vita til viðbótar.

Svínaflói (Bahía de Cochinos)

Leið okkar lá með Svínaflóa, sem allir sem komnir eru til vits og ára eiga nú að kannast við. Guðni fararstjóri fjallaði um þá sögulegu viðburði sem þar áttu sér stað í apríl 1961, Svínaflóaárásina. Það kemur fyrir að fD vill halda því fram, að athyglisbrestur hrjái mig, sem auðvitað er ekki raunin, heldur er skýringuna á því að ég missi stundum af einhverju sem sagt er, vegna þess að hugurinn reikar víða.  Þarna, sem sagt fjallaði Guðni um Svínaflóaárásina sem Che hafði stýrt. Nú vissi ég auðvitað að Che Guevara stýrði ekki þessari árás, en lét gott heita. Spurði Guðna þó nánar út í þetta síðar í ferðinni og varð mér þar með til nokkurrar minnkunar. Í umfjöllun sinni hafði Guðni nefnilega greint frá því að CIA hafi staðið að árásinni, en ekki Che. Hljóðkerfi rútunnar er um að kenna að ég heyrði, ranglega auðvitað, CHE. Það má alveg halda því fram að framburðurinn sé ekki ólíkur.

Sigur við Svínaflóa (mynd af vef  telesur)

Það var allavega CIA sem stóð að baki þessari árás. Helsta skotmarkið var Playa Girón, um 200 km frá höfupborginni, þangað sem fyrsti leggur ferðar okkar lá til þennan dag.

Ég læt hér fylgja stutta umfjöllun um innrásina af vef  BBC, en þarna má lesa enn meira um hana og reyndar út um allt internetið, enda byltingin á Kúbu einn að stóru atburðunum á 20. öld.:

Shortly before midnight on 16 April 1961, a group of some 1,500 Cuban exiles trained and financed by the CIA launched an ill-fated invasion of Cuba from the sea in the Bay of Pigs.
The plan was to overthrow Fidel Castro and his revolution.
Instead, it turned into a humiliating defeat which pushed Cuba firmly into the arms of the Soviet Union and has soured US-Cuban relations to this day.
The Bay of Pigs is a large isolated inlet on Cuba's southern coast.
There is little here apart from mosquitoes and a crocodile-infested swamp.
The beach at Playa Giron, a village with a small airstrip at the mouth of the Bay of Pigs, was the invaders' primary target. (To this day, it is referred to in Cuba as the Playa Giron invasion.)
A simultaneous landing was planned near the village of Playa Larga, 35km away at the far end of the bay. 

(vefur BBC: https://www.bbc.com/news/world-latin-america-13066561)

Ég gæti vísast varpað hér inn miklu af efni um Svínaflóaárásina hér, en læt ykkur, lesendur góðir um að finna bara út úr því öllu saman sjálf, ef áhugi ykkar stendur til þess. Ég ætla hinsvegar að fjalla lítillega um Playa Girón í öðru samhengi, nefnilega sem viðkomustað hóps Kúbuferða sem kom við á leið til Havana.

Þarna á Playa Girón var afgirt svæði við ströndina. Þar beið okkar hádegisverður á ríkisreknum veitingastað, bara í góðu lagi, sólbað um stund á ströndinni þar sem innrásarher CIA hafði verið á ferð fyrir 58 árum, en verið gjörsigraður á þrem dögum af Castró og liðsmönnum hans.

Þetta var svæði þar sem allt var innifalið, stöndin og drykkir að vild (Cuba libre,Sex on the Beach og hvaðeina) og matur væntanlega einnig fyrir þá sem hann vildu. Ekki varð annað ráðið af biðröðinni við strandbarinn en að samkeppni væri nokkur í hópi okkar Íslendinganna milli sólbaða og barferða.
Verst hvað glösin voru lítil, en ströndin falleg.

Þetta var hressandi og ágæt um tveggja tíma áning á fögrum stað við Karíbahafið.
Svínaflói sýnist ekki stór á korti, en reynist bara engin smásmíði.

Svo var brunað til Havana.

Kortið enn. Græna, brotna lína sýnir í stórum dráttum leiðna frá Casilda til Havana

Framundan voru 4 nætur í Havana þar sem ýmislegt átt eftir að gerast. Í sannleika sagt liggur við að mér fallist hendur í þessu verkefni sem ég hef hér tekið mér fyrir hendur, þegar við  mér blasir  allt það sem enn er ósagt um þessa Kúbuferð. Ég  hugsa að ég verði bara að bíta á jaxlinn og reyna að flokka þetta einhvernveginn og nota síðan bara forgangsröð.
Það var ekið inn í Havana síðdegis. Mér fannst innreið okkar í þessa merku borg sérstöð að því leyti, aðþað var ekið ofan í göng undir Canal de Entrada og við hin enda ganganna vorum við bara allt í einu komin inn í borgina.
Þar með vorum við komin í næsta ævintýri þessarar góðu ferðar.

Kúba: Casilda

Brunað í skólann

Þessi litli bær eða þorp, Casilda, þar sem við héldum til er í um 5 km fjarlægð frá Trinidad og tilheyrir því bæjarfélagi í Sancti Spiritus héraði. Ég fann upplýsingar um að árið 1943 hafi íbúar tæplega 2000, en uppfærðar upplýsingar hljóta að hafa farið framhjá mér. Bærinn þessi  liggur að hafi og þar í grennd eru hinar ágætustu baðstrendur.
Við komum í þennan áfangastað okkar í myrkri og það var því ekki fyrr en næstu þrjá morgna, áður en lagt var af stað í ferðir sem tími gafst til að skoða sig lítillega um. Umhverfið minnti mig dálítið á Laugarás á fyrsta áratug ævi minnar, þó ekki hafi þar verið ekið um í hestvögnum.

Faðir og sonur

Það var ekkert mikið lagt upp úr malbikuðum götum, gróður fékk að vaxa óáreittur, húsin voru, mörg hver ekkert augnayndi, allavega hið ytra. Það var hinsvegar einhver indælis ró yfir mannlífinu eins og það birtist okkur. Það sást enginn flýta sér, þeir bílar sem óku um göturnar gerðu það á hraða hestvagnanna, á morgnana fylgdu foreldrar börnum sínum í skólann, gangandi, á reiðhjólum, skellinöðrum eða hestvögnum. Börnin virkuðu einstaklega prúð og snyrtileg í skólabúningunum sínum.
Öðrumegin við La Rosa, þar sem við bjuggum næturnar þrjár í þessum bæ, var leikskóli, en hinumegin grunnskóli. Búningar leikskólabarnanna (4-6 ára) eru hvít skyrta/blússa og bláar stuttbuxur eða pils og blár hálsklútur. Grunnskólabörnin (6 - 11 ára) klæðast samsvarandi í rauðum lit. Ég tók, í leyfisleysi og banni nokkrar myndir af snyrtilegum grunnskólabörnunum á leið í skólann, en þegar ég ætlaði að ná mynd af leikskólabörnunum, sem þá voru kominn inn á skólalóðina, fékk ég merki frá kennara um að það teldist ekki góð hugmynd. Gott hjá henni.

La Rosa og nágrenni (mynd af Google maps)

Þessi hópur Kúbuferða gisti allur við aðalgötuna og reyndar einu, svona alvöru götuna í bænum, en hún heitir Real eða bara Aðalgatan. Hún var svona eins og nokkurskonar breiðstræti, með breiðri grasigróinni eyju á milli. Umferðin var hinsvegar frjálsleg;  breiðari hluti strætisins leyfði umferð í báðar áttir. Ég held að umferðarstefna eftir hinni hafi verið svona eins og best hentaði hverju sinni. Umferðarhraðinn held ég gefi ekki tilefni til einhverra stífra umferðarreglna.

Þrátt fyrir að líf á svona stað finnist mér að miklu leyti afskaplega eftirsóknarvert, þá gæti margt verið í betra horfi. Þjóðskipulagið á Kúbu getur verið til fyrirmyndar, en það er ekki síður stórgallað. Það sama má eflaust einnig segja um annarskonar þjóðskipulag svo sem, hverju nafni sem nefnist.

Fólkið vantaði ýmislegt í Casilda, og væntanlega víða annarsstaðar á þessari hlýju eyju. Fatnaður, ritföng og hitt og þetta sem við teljum sjálfsagt og tilheyra almennum mannréttindum, var af skornum skammti.  Það kom samt ekki í veg fyrir, að þetta þægilega fólk fetaði sig í gegnum lífið með bros á vör.
Það var að morgni þriðjudagsins 5. mars að hópurinn kvaddi Casilda og gestgjafana. Framundan var um 500 km akstur til höfuðborgarinnar, Havana (La Habana).

Að hefja morgunverkin

Aðalgatan, Real.

Á leið í skólann. Mæður þeirra viku úr vegi þegar ég mundaði EOS-inn og fylgdust brosandi með.

Kúba: 3.6 eða 7.2, orkute, playa og svín

"Göngum yfir brúna" - milli lífs og dauða

Fjórði dagur marsmánaðar rann upp, eins og ekkert væri sjálfsagðara. Þetta var sá dagur í útgefnu ferðaskipulagi, sem mér leist einna síst á. Framundan var gangan að fossinum þar sem maður gat, kysi maður svo, stungið sér í silfurtært vatnið fyrir neðan fossinn.

Ég vissi eiginlega ekki hvernig ég færi að því að tækla þessa göngu, treysti því ekki fullkomlega sem sagt var á skipulaginu, að um væri að ræða "þægilega" göngu, enda, eins og allir vita þá er það sem Everestfara finnst þægilegt, ekki endilega þægilegt samkvæmt mínum málskilningi. (Síðari rannsókn mín leiddi til þeirra upplýsinga að þessi ganga væri flokkuð sem "intemediate" eða miðlungserfið).
Svo var það þetta með sundið. Ekki var annað að skilja, en að fólk yrði að klæðast viðeigandi fatnaði innan fata þar sem ekki var getið um að fataskiptaklefar væru þarna við fossinn. Allavega ákvað ég að fara ekki í þessa göngu í mörgum lögum af fötum, nóg yrði nú samt. Þar með ákvað ég einnig, að ekki myndi ég stinga mér í silfurtæra tjörnina fyrir neðan fossinn. Það er alltaf gott þegar maður kemst að niðurstöðu um málin.

Gengið og gengið

Það var útgefið af fararstjóra, að þessi ganga væri 3,6 km. Fljótlega vaknaði spurning í huga mér um hvort hún væri 3,6 km. aðra leiðina eða báðar. Að þessu spurði ég Guðna þar sem hópurinn beið eftir merki um að leggja af stað. "3,6 km. alls", hljómaði svarið. Nú...kva, bara 1,8 km að fossinum - tertusneið (piece of cake), þetta jafngilti vegalengdinni frá Kvistholti í Skálholt og meira að segja tæplega það. Sú leið telst nú ekki vera stórmál, hluti að 3ja til 4ra kílómetra daglegri göngu okkar fD.
Þar sem reyndin varð sú, eins og ég upplifði hana, að þarna var um talsverð lengri leið en Guðni hafði gefið upp, skoðaði ég málið þegar heim var komið. Þetta fann ég á vefnum "Lonely planet"

This pleasant spot within a protected park consists of a ranchón (farm-style restaurant) serving pez gato (catfish) from the on-site fish farm. Take the Huellas de la História trail (3.6 km) to the refreshing Javira Waterfall. With a stop for lunch in the ranchón (thatched-roof restaurant) it can make an excellent day trip.

Vespuþyrping á klettavegg

Augljóslega þýðir þetta að ganga dagsins var 7.2 km en ekki 3.6.  Ég skil hinsvegar Guðna vel, því hann hefði mögulega orðið einum göngumanni fátækari, hefðu þessar upplýsingar legið fyrir áður en lagt var af stað, og svona eftir á, er ég eiginlega hálf þakklátur honum fyrir að fara þarna fremur frjálslega með sannleikann.
Sannarlega er einnig spurning um það hvort ég er hér að fara frjálslega með sannleikann. Ég hef nefnilega ekkert fast í hendi varðandi þessa vegalengd. Þar með verður að taka þessa umfjöllun mína með hæfilegum fyrirvara, eins og nærri má geta.

Eins og fram hefur komið, lá leiðin, á fyrri hluta þessa dags inn í Parque el Cubano (Cubano garðinn), sem er stutt frá Trinidad. Rútan flutti okkur að upphafsstað göngunnar þar sem okkar beið einhverskonar "kraftdrykkur" Síðan hófst gangan á skemmtilegan hátt með því hópurinn þurfti að ganga yfir hengibrú.

Temaðurinn og kona hans

Þegar yfir var komið tilkynnti leiðsögumaðurinn að framundan væri erfið ganga upp á við næstu 800 metra og ekki var laust við að færi aðeins um mig við þær upplýsingar. En fyrst þetta voru bara 1,8 km að fossinum hlyti ég nú að hafa það.  Svo gengum við upp, upp, upp, þá örlítið niður með von um að nú færi þetta allt að verða betra, bara til þess síðan að halda lengra upp.  Ég reyndi að njóta fegurðar náttúrunnar af fremsta megni og tókst það bara furðu vel, enda varla annað hægt, en hinsvegar fór mig fljótlega að lengja eftir áfangastaðnum. Hann reyndist hinsvegar ekki í augsýn alveg á næstunni.

Fossinn. leðurblökuhellirinn og tjörnin

Það má þakka fyrir það að við og við var gert hlé á göngunni til að virða fyrir sér náttúrufyrirbæri, eins og t.d. heilan klettavegg sem var þakinn vespuhreiðrum (mögulega Zeta vespunnar - ekki veit ég það þó), spætur og eðlur, Hið konunglega pálmatré (The Royal Palm) þjóðartré Kúbverja og fleira og fleira.
Þarna var ég nú bara farinn að sætta mig við hlutina eins og þeir voru og þar kom að við komum að fremur stórum kofa með stráþaki þarna í óbyggðunum. Þar býr maður sem sagður er lifa á því að gefa göngufólki te. Þetta te mun eiga að veita fólki kraft til að ljúka göngunni að Javira fossinum þar sem tjörnin er. Ég varð ekki var við þennan kraft svo sem, enda varla við því að búast að einn tebolli valdi einhverri dramatískri breytingu á lífsneistanum.

Auðvitað komum við loks að fossinum, þar sem einhver úr hópnum skelltu sér til sunds og kíktu á leðurblökurnar, sem þeir einir fengu að sjá sem í tjörnina fóru.
Eftir nokkrar myndir ákváðum við þrjú að halda til baka og segir ekki af þeirri göngu, sem bendir til þess að ekki hafi hún farið sérlega ílla í okkur.

Þær tvæ, fD og fR í karabíska hafinu.

Ég var stoltur af sjálfum mér eftir gönguna og þar með ánægður með að hafa sigrast þarna á sjálfum mér, eina ferðina enn. Þar fyrir utan þakklátur fyrir að hafa fengið að leggja þetta á mig.
Það beið okkar matur í ríkisstað þegar við komum til baka, en þar, eins og víðast annarsstaðar í ferðinni, var matarlystin afar slök. Reyndar var hún það allan tímann, hvernig sem það verður nú útskýrt.
Síðdeginu eyddum við á  Playa Ancón, sem mun eiga að kallast Playa Trinidad í framtíðinni. Þetta var okkar tækifæri til að geta sagst hafa unað okkur á sólarströnd í karabíska hafinu. Ekki slæmt. Ströndin þessi var auðvitað aldeilis ágæt, enda í karabíska hafinu og nú getum við sagt "been there, done that".
Strandferðin hefði átt að nýtast til að safna kröftum fyrir heilgrillaða grísinn (sem varð ekki heilgrillaður vegna þess að það fannst ekki grís að réttri stærð) um kvöldið, en dugði samt ekki til að efna í annað eins kvöld og á La Rosa.
Auðvitað mættum við á staðinn, og borðuðum indælis grísinn, en eitthvað vantaði upp á að tankurinn dygði til frekari afreka þennan daginn. Það sama var hreint ekki að segja um talsvert marga aðra ferðafélaga og mér er ekki kunnugt um allt sem þarna fór fram, sem frétti af einhverju síðar.
Það fór svo að rúmið góða á La Rosa tók mér fagnandi tiltölulega snemma, þetta síðasta kvöld í Casilda.

Kúba: af þrælum, ofþornun og cha-cha-cha

Minning um þrælahald

Þegar búið var að bera í okkur ágætan morgunverðinn  hófst verkefni dagsins, annarsvegar að koma í Valle de los Ingenios, sem er í um 12 km fjarlægð frá Trinidad og hinsvegar að kynnast bænum Trinidad nánar. Að loknum þessum verkefnum yrði fólkinu sleppt lausu í Trinidad til frekara útstáelsis.

Valle de los Ingenios  Dalur sykurreyrsmyllanna  Valley of the Sugar Mills

Þarna er um að ræða þrjá dali, San Luis, Santa Rosa og Meyer sem voru miðstöð sykurframleiðslu á Kúbu á síðari hluta 19. aldar.  Þegar hæst lét voru þarna yfir 50 sykurmyllur og ríflega 30.000 þrælar, sem látnir voru vinna verkin.
Nú er umhverfið þarna ósköp friðsælt, einhverskonar þögul áminning um skelfingar þrælahaldsins. Við nútímafólk ættum svo sem ekkert að vera að hreykja okkur og telja að við séum eitthvað skárri. Það var áhugavert að ímynda sér hvernig þarna var umhorfs fyrir 150 árum.

Sykurpressa í Valle de los Ingenios

Eins og oftar í þessari ferð fann ég fyrir ónotatilfinningu, komandi þarna, sem túristi, kíkjandi við litla stund, takandi myndir, smakkandi á sykurreyrssafa með skvettu af rommi, klifrandi upp í turninn (sem ég gerði reyndar ekki) þar sem þrælunum var skipað til vinnu og þeir kallaðir heim af ökrunum að kvöldi, ekki kaupandi allt handverkið sem var þarna til sölu, stígandi loks aftur upp í loftkælda rútuna með engar áhyggjur af neinu nema ef til vill að hafa ekki tekið með nóg vatn í ferðina eða klínt nægilega mikilli sólavörn nr. 30 á nefið.
Jú, kannski vannst það, að ég varð nokkru betur að mér um mannlegt eðli, þá lítilsvirðingu og niðurlægingu sem mannskepnan er fær um að beita. Auðvitað vissi ég þetta allt fyrir, en komst þarna einhvern veginn aðeins nær því, kannski vegna þess að ég gekk þarna, með einhverjum hætti í sögunni. Gat ímyndað mér að þar sem ég mundaði EOS-inn til að ná góðri mynd, hafi einhverntíma runnið blóð og sviti þræla.
Þetta var áhrifaríkt.

Trinidad

Víða fallegt umhverfi í Trinidad

Það mun hafa verið stofnað til þessa bæjar á 16. öld. Þetta er einn best varðveitti bærinn frá þeim tíma sem sykurvinnsla var aðal atvinnuvegurinn á þessu svæði við Karíbahaf. Nú mun helsti atvinnuvegurinn vera tóbaksvinnsla og í bænum búa um 75.000 manns.

Okkar erindi í þessan bæ á þessum degi var að fá í hann örlitla innsýn, við gengum um götur og snæddum hádegisverð á veitingahúsi sem var ekki ríkisrekið.  Eftir hádegið var okkur sleppt lausum til að kynnast bænum enn betur. Já, já, hitinn var kominn yfir 30°C, göturnar virtust mér allar eins og þó svo við (þessi þrjú) vissum nokkurnveginn í hvaða átt sjóinn var að finna leið ekki á löngu áður en við vissum ekkert hvar við vorum stödd. Það var ekkert kort með í för, vatnið fór minnkandi og sólavörnin greinilega eitthvað misheppnuð. Þar á ofan bættist að í hópnum tók að myndast togstreita á hverjum gatnamótum um það hvert halda skyldi, sem varð ekki auðveldara viðureignar með því að ekkert okkar vissi neitt.

Markaður í Trinidad

Við hefðum getað ráfað þarna fram eftir degi, en miklar efasemdir komu fram um að slíkt myndi leiða af sér jákvæða niðurstöðu.
Það varð úr, að við settumst niður á einhverju torgi í skugga og hugsuðum ráð okkar. Þar sáum við eðlu og gamlan mann taka hádegislúrinn sinn við aflagðan gosbrunn, en héldum að því búnu göngu okkar út í óvissuna. Gangan sú varð ekki löng, enda lækkaði hitinn ekki, sólin var miskunnarlaus, vatnið á þrotum og .... jæja.
Það varð sem sagt úr að við fórum að svipast um eftir leigubíl, sem birtist von bráðar, en þar var ekki ríkisbíll á ferð, heldur svona einkaleigubílstjóri.

Leiðsögn um Trinidad

Guðni hafði bent okkur á að vera ávallt með réttar tegundir seðla í veskinu þegar við tækjum leigubíl og við áttum að spyrja fyrirfram hvert fargjaldið væri. Jú, farið til Casilda átt að vera 8 CUC, sem við töldum bara sanngjarnt. Á áfangastað ætluðum við að vera örlát og borga bílstjóranum 10 CUC (ca. 1200 ISK). Við áttum hinsvegar ekki nema 20 CUC seðil og eins og Guðni hafði bent okkur á þá kvaðst bílstjórinn ekki geta gefið til baka og okkur fannst nú 20 CUC ( 2500 ISK) vera fullmikið fyrir þennan skottúr, nánast bara íslenskt verð. Þessu björguðum við með því að borga 10 evrur eða tæpa 1400 ISK fyrir, og allir voru nokkuð sáttir.

Það sem eftir lifði

Þarfnast ekki útskýringar

Það fór eins og við mátti búast, að ég fór allur frekar að slappast þegar heim var komið, og kúbanskur vindill, Mojito og Piña Colada breyttu ekki miklu um það ástand. Þarna hafði ég greinilega orðið fyrir ofþornun eða sólsting, nema hvort tveggja væri og fram á kvöld mókti ég að þessum sökum, en eitthvað varð til þess að ég hresstist að lokum, svo verulega að síðar um kvöldið olli ég því að söngkonan varð að taka sé hlé í þrjú lög til að ná andanum. (Nei, ég er ekki  enn með sólsting).

Þetta kvöld var skipulagður kvöldverður fyrir allan hópinn á veitingastaðnum La Rosa, sem svo vel vildi til að var bara beint fyrir utan innganginn að herberginu okkar. Það var því ekki valkostur að liggja þetta atriði af sér og við ákváðum bara að taka á því, eins og sannir Íslendingar.

Þannig gerðist það, að ég losnaði úr álögum ofþornunar og ofhitnunar og við héldum til kvöldverðar, þar sem ofgnótt indæls matar var borin fyrir okkur. Undir borðum lék næstum sama hljómsveit og kvöldið áður, í það minnsta var söngkonan sú sama. Þetta var feikna góð söngkona. 

Mojito, Piña Colada og kúbanskur vindill.
La dolce vita.

Hljómsveitin gerði talsvert af því, að kalla fólk upp til að hrista plastflösku með hrísgrjónum í, í takt við tónlistina. Hver á fætur öðrum voru ferðafélagarnir togaðir þarna upp til að hrista.

Svo kom cha-cha-cha.
Söngkonan gerði sér þá lítið fyrir og sveif á mig, sem sat þarna saddur og sæll, og bauð mér upp í dans, sem ég þáði, enda alveg tilbúinn í einhverja vitleysu á þessum tímapunkti. Hún hefði sennilega betur látið þetta ógert, svona eftir á að hyggja. Ég smellti mér í ævafornan dansgír, bjó til mitt eigið ch-cha-cha (sem ég hef aldrei lært) og sveiflaði söngkonunni um gólfið, hring eftir hring, snúning eftir snúning og spor eftir spor.  Svo þakkaði ég fyrir dansinn og settist í sæti mitt í lok dansins, en ég tók eftir því að söngkonan treysti sér ekki í þrjú næstu lög, meðan hún var að ná úr sér mestu mæðinni.
Fleiri úr hópnum létu til sín taka við tónlistarflutning þetta kvöld, en fyrir utan þau sem hristu plastflöskuna, átti Gunnar Rögnvaldsson harla skemmtilega innkomu með söng og gítarleik, sem sannarlega kveikti Íslendinginn í okkur hinum.

Þegar upp var staðið var þetta aldeilis ágætur dagur, en svo tók svefninn við í kúbverskum bæ á strönd Karíbahafsins.

Við fR í tilraun til sólbaðs á svölunum hjá Rósu.

Fleiri myndir frá 2. og 3. mars er að finna hér. 

Valle de los Ingenios (Google maps)

Kúba: Sveitir lands, samlokur og svefnstaður

Veitingastaðurinn á leiðinni milli Varadero og Casilda

Ef ætlun mín með þessum skrifum væri, að fjalla svo nákvæmlega um alla ferðina og frásögn af lendingunni á Kúbu kann að gefa til kynna, yrði líkleg niðurstaða efni í heila bók. Framhaldið verður ekki jafn nákvæmt, í það minnsta ekki nema  einstakir þættir.  
Þar með held ég áfram að skanna svona helstu þætti þess að bar fyrir augu eða átti sér stað. 

Leiðin lá úr flugstöðinni í Varadero út í kúbverskt vorið. Ekki svona alveg íslenskt vor. Sól skein í heiði og lofthitinn um 30°C og því engin hætta á að við yrðum loppin.
Það fyrsta sem blasti við var bílastæði flugstöðvarinnar með tveim rútum og einum bíl frá því um 1950: glæsikerru, en af þeim áttum við eftir að sjá harla mikið það sem eftir var ferðar.

Fyrsta verkið, eftir að komið var inn í þetta magnaða land fólst í því að skipta evrum eða kanadadollurum yfir í kúbanska mynt. Fyrir utan flugstöðina var hægt að gera þetta í gegnum lúgur. Þarna var einnig hraðbanki sem maður gat bara tekið út af kortinu sínu, svona eins og víðast annarsstaðar.

Fólkið birgir sig upp af CUC fyrir utan flugstöðina.

Áður en lengra er haldið er rétt að gera örlitla grein fyrir kúbönskum gjaldmiðli. Þar er um að ræða tvennt, CUP og CUC.
CUC er sú mynt sem ferðamenn þurfa að nota og sem hægt er að skipta fyrir erlendan gjaldeyri. Þessi mynt er stundum kölluð kúbanskur dollari og gengi hans er nánast það sama og ameríska dollarans, eða nú um 120 ISK.
CUP er svokallaður kúbanskur pesói, sem landsmenn nota í viðskiptum sín á milli. Þessari mynt er ekki hægt að skipta fyrir erlenda gjaldmiðla. Í hverju CUC eru einhversstaðar um 25 CUP.
Ekki treysti ég mér síðan til að gera grein fyrir samskiptum þessara tveggja mynta innan Kúbu, en þau virðast allavega ganga.

Annað verkið sem sinna þurfti, áður en rútuferð dagsins hófst, var að tryggja nægan vökva, en þarna fyrir utan var að finna sölumenn drykkjarfanga. Úr kæli sínum buðu þeir til sölu tvær tegundir af kúbönskum bjór. Fyrir mér er bjór bara bjór, svo ég tók kostaboði um að kaupa 4 bjóra fyrir 5 CUC, en hafnaði margítrekuðu kostaboði sölumannsins um að kaupa 8 fyrir 10 CUC, en ekki var annað á honum að skilja en að þar væri um að ræða enn betri díl.
Ekki meira um það
Gengið var til rútu og haldið af stað, klukkan farin að ganga fjögur og framundan einhversstaðar um 5 tíma rútuferð til náttstaðar í Casilda, syðst á eyjunni.

Kortið sem sýnir leiðir sem farnar voru í ferðinni.
Set það inn með hverri færslu, til glöggvunar.

Nú er það svo, að rútuferð er rútuferð. Það er brunað áfram um sveitirnar, sem í tilfelli Kúbu voru einstaklega gróðursælar, um vegina sem minntu harla mikið á Biskupstungnabraut eða Skálholtsveg.  Umferðarþunginn þarna var varla til að tala um og framhjá liðu akrar af ýmsu tagi og víðast einnig stórir steypukumbaldar, sem gegnt höfðu oft hlutverki einskonar vinnubúða fyrir fólk sem vann á þessum ökrum. Smám saman minnkaði einbeitingin og frásagnir fararstjórans fóru að fara inn um annað og út um hitt.
Þarna sátum við spennt í öryggisbelti, sem höfðu verið tekin sérstaklega fram af tilefninu. Þau eru að sögn venjulega vandlega falin í rútum á Kúbu, þar sem ástæða þykir til að komast hjá því að þau  slitni óhóflega.

Skipulagt matarhlé

Á áningarstað, saddar og sælar eftir samloku, bjór og búst.

Það lyftist nokkuð brúnin að fólkinu þegar Guðni farastjóri tilkynnti að framundan væri áning á veitingastað. Hún lyftist síðan enn frekar þegar hann gekk um rútuna og gaf farþegum kost á að velja á milli samloku með skinku og osti annarsvegar og samloku með túnfiski, hinsvegar.  Þetta kvaðst hann gera til að veitingastaðurinn gæti verið klár þegar við renndum í hlað.
Þetta var sennilega fyrsta menningarsjokkið sem við, frá landi allsnægtanna, urðum fyrir í þessari ferð og reyndist alls ekki það síðasta.  Fyrsta hugsunin var ef til vill: "Hvaða rugl er þetta?", en það tók önnur strax við: "Hvaða vit hefði svosem verið í því að þessi veitingastaður hefði verið tilbúinn  að 15 mismunandi tegundir af samlokum í plastumbúðum, sem síðan myndu meira og minna renna út og enda loks í ruslinu?" Það sem við þurftum þarna var biti til að seðja hungrið og drykkir til að slökkva þorstann. Snýst þetta ekki bara um það, annars?

Klukkutíma eða svo eftir pöntunina renndum við í hlað, fengum okkar samloku, afar verklega, afar gómsæta og afar ferska, ásamt nýmaukuðu ávaxtabústi eða bjór. Þetta var hreint ágætt. 

Trinidad og Casilda (mynd af Google maps)

Eftir þessa góðu áningu var rennt af stað í síðari legg þennan daginn. Þá lá leiðin meðal annars inn á hraðbraut. Guðni greindi þar frá því að verið gæti að okkur fyndist undarlegt að rútan flakkaði, að því er virðast kynni, að ástæðulausu milli akreina. Fyrir slíku, mögulegu akreinaflakka kvað hann vera þá ástæðu að bílstjórinn veldi þá akrein, hverju sinni, sem skást var við haldið. Svo var ekki meira með það og ekki varð ég var neitt akreinaflakk; sat bara þarna í rútu sem vaggaði alveg sæmilega eftir sem áður.

Segir nú ekki af ferðnni fyrr en komið var í áfangastað í myrkri um kl. 20. Þarna vorum við komin í þorpið Casilda, sem er svona nokkurskonar úthverfi bæjarins Trinidad (sjá kort). Ekki gat maður nú greint hvernig þarna var umhorfs, enda afskaplega mikið myrkur og engin flennigötulýsing.

CAlle Real og La Rosa (mynd af Google maps)

Hópnum var skipt í 5 hús og við þrjú, sem vorum þarna í samfloti vorum sett út við hús sem ber heitið Rósin, Hostal La Rosa, sem stendur, rétt eins og aðrar íbúðir sem hópurinn gisti í, við Calle Real (Real götuna).
Okkur var tekið með kostum og kynjum og hjónin ágætu fóru afskaplega vel með okkur meðan við dvöldum þarna. Úrvalsfólk.

Eftir að töskurnar höfðu verið bornar fyrir okkur, alveg inn á gólf, fór skammur tími í hvíld eftir harla erfiðan dag, áður en haldið var á veitingahús í nágrenninu þar sem lifandi tónlist fór inn um augu og eyru, meðan ofgnótt matar voru gerð skil eins og kostur var á Það var gert um munn, rétt eins og maður gerir yfirleitt.
Hvíldin var kærkomin í notalegum húsakynnum og þar með tek ég mér pásu þar til næst.

Gististaðurinn La Rosa við Calle Real í Casilda.

Kúba: Lending

Helstu viðkomustaðir á Kúbu.
Það er ekki endilega víst að allir vegir séu nákvæmlega rétt valdir, en í stóum dráttum
var ferðalagið svona frá 2.- 12. mars.

Áður en lengra er haldið, er rétt að geta þess að ekkert okkar þriggja sem lögðum í þessa för sem hluti af 30 manna hópi, getur talist til róttækra hægri manna, hægri manna yfirleitt, eða kapítalista. Hvað við erum í stað þessa læt ég liggja milli hluta, enda ekki mitt að skilgreina lífsskoðanir samferðafólks míns.
Ætli megi ekki segja að við séum svona fólk sem er löngu búið að átta sig að að ismar í hvaða átt sem er, ganga ekki upp, einfaldlega vegna þess hvernig mannskepnan er innréttuð. Þeir hljóma oft óskaplega vel, ismarnir, en mannlegt eðli afskræmir þá undantekningarlaust þegar fram í sækir.  Fleira segi ég ekki um þetta, en vona að það sem ég hef sagt, varpi litlu ljósi á það sem kemur hér til umfjöllunar, en ég veit svo sem ekki enn hvað það verður. 

Á leiðinni frá Toronto til Varadero flugvallar á Kúbu, sem er rétt hjá karabískum sólarströndum Kúbverja, þurftum við að fylla úr blað. Þetta var eitt blað þar sem við þurftum síðan að skrifa sömu upplýsingarnar tvisvar (sjá til hliðar). Þetta var svona ígildi vegabréfsáritunar fyrir ferðamenn. Þessa blaðs var okkur síðan gert að gæta eins og sjáaldurs augna okkar, því kallað yrði eftir því þegar við færum úr landi aftur.

Flugvöllurinn í Varadero (mynd af vef)

Aeropuerto de Juan Gualberto Gómez

Á flugvellinum í Varadero fór það fram, sem venjulega fer fram á alþjóðaflugvöllum. Við gengum út úr vélinni inn í flugstöðvarbyggingu og byrjuðum þar á að fara í gegnum landamæraeftirlit. Ég ætla ekkert að neita því að vegna ákveðinna fordóma stóð mér ekki alveg á sama þegar að því kom. Ætli maður sé ekki búinn að sjá of margar myndir af neðferð kommúnískra ógnarstjórna á fólki.
Við blasti röð af dyrum. Við þurftu að velja einar dyr, inn í lítinn klefa, eitt og eitt í einu. Í klefanum sat, á bak við hátt borð, landamæravörður. Honum þurfti að afhenda ferðagögn, vegabréf, vegabréfsáritunarmiðann og farmiðann. Hann skoðaði gögnin, ábúðarfullur og alvarlegur og steinþegjandi, meðan maður reyndi að taka svalann (kúlið) á þessar aðstæður, reyndi að gera ekkert sem hugsanlega yrði til þess að hann seildist undir borðið eftir byssu, nú eða til að ýta á neyðarhnapp.

Manni hefur nefnilega verið sagt að húmor, hvaða nafni sem nefnist, eigi ekki við fyrir framan landamæraverði.  Þar sem ég stóð þarna, í húmorsleysi mínu og beið þess sem verða vildi, gaf vörðurinn mér bendingu um að taka af mér gleraugun. Því næst stillti hann myndavél fyrir framan mig og smellti af. Þá skoðaði hann gögnin enn frekar og horfði á tölvuskjáinn hjá sér. Komst loks að þeirri niðurstöðu að föðurlandi hans myndi að öllum líkindum ekki stafa veruleg hætta af heimsókn minni, Stimplaði í vegabréfið, með þeim afleiðingum, að ég mun, að sögn þeirra sem betur þekkja til en ég, ekki fá að heimsækja land hinna hughraustu og frjálsu næstu tvö árin. Margt finnst mér erfiðara að takast á við í heiminum en það.
Að stimplun aflokinni opnaði vörðurinn dyr mínar inn í Kúbu og enn var mér létt. Svei mér eg ég sá ekki votta fyrir örlitlu brosi út í annað, í þann mund er hann rétti mér ferðagögnin.

Reglur um afgreiðslu komugesta við landamæraeftirlit.

Það var auðvitað ekki svo að allt væri nú búið eftir afgreiðsluna í landamæraklefanum. Fyrir innan dyrnar blöstu við nýjar raðir fólks, sem beið þess að komast í gegnum enn eina öryggisleitina, svona eins og maður fer í áður en maður fær að stíga upp í flugvél.  Ég hef mikið velt fyrir mér tilganginum með þessari leit, en hef ekki forsendur til að setja fram eitthvað um ástæður hennar. Það eina sem mér dettur í hug er mögulegur, skaðlegur búnaður af einhverju tagi, sem farþegar gætu hafa aflað sér á flugvellinum í Toronto. Svo kom  auðvitað upp í hugann sú fullyrðing sem ég heyrði, að á Kúbu væri ekkert til sem héti atvinnuleysi. Þarna höfðu einir 15-20 einstaklingar atvinnu af því að skanna þegar skannaða farþega. Ekki geri ég athugasemdir við það. Nánar má lesa þær reglur sem þarna er unnið eftir á myndinni hér fyrir ofan, vinstra megin (smella á hann til að stækka).

Salurinn sem hópurinn kom þarna inn í er afskaplega stór, hátt til lofts og vítt til veggja. Í honum var fremur skuggsýnt og engin skrautljós að óþarfa auglýsingaskilti. Í fjærhorni þessa salar hægra megin voru svo töskufæriböndin og þar hlupu fíkniefnaleitarhundar fram og til baka, þefandi af farangrinum. Það var eins gott að ég skildi grasið eftir heima! - ef svo má að orði komast.

Töskurnar fengum við með skilum og við blasti frjálsmannleg innganga í landið hans Castrós. Hvernig myndi það nú taka við mér?

Næst: Upp í rútu og af stað