Sýnir færslur með efnisorðinu kór. Sýna allar færslur
Sýnir færslur með efnisorðinu kór. Sýna allar færslur

25 desember, 2016

Sópraninum krossbrá

Messur eru nú yfirleitt þess eðlis að fátt kemur á óvart. Það stefndi í eina slíka á þessum degi í Skálholti, nema ef til vill að því leyti, að nokkrum mínútum fyrir upphaf messunnar lá fyrir hvað sálmar eða verk yrðu sungin, en þannig er það bara.
Svo hófst messan, reyndar ekki alveg eins og til stóð, en kór og kirkjugestir fengu fyrirmæli um að ganga í kringum jötu sem komið hefur verið fyrir í kirkjunni í tilefni jólanna og syngja á meðan öll fjögur erindi sálmsins "Nóttin var sú ágæt ein". Látum vera, þetta var, eins og maður segir öðruvísi, þó fD hafi haft um það orð eftir á.
Að þessu búnu hófst síðan messan samkvæmt því ritúali sem finna má í bók séra Bjarna sem kallast "Messa á jólum". Allt eins og við var búist.
Þá kom að prédikun.
Prédikanir eru þannig í Skálholti, að kórinn heyrir allajafna vart orðaskil fyrir glymjanda og það var ekkert óvenjulegt við það. Í stað þess að lyftast í andanum undir kraftmikilli prédikun var sett í hvíldargírinn þar til kæmi að sálmi eftir prédikun.
Þetta fór nú talsvert á annan veg þessu sinni; byrjaði allt svo sem venja er til, en skyndilega, þegar nokkuð var á liðið prédikunina "blöstuðu" tenórarnir þrír vísunni "Fjármenn hrepptu fögnuð þann"  af slíkum krafti, að hárið á saklausum sópraninum bærðist, en hvort það var vegna kraftsins í ténórunum, eða skelfingarefans sem heltók þær, skal ekki fullyrt. Það hefði verið gaman að sitja í kirkjunni sem gestur og sjá hvernig andlitsdrættir þeirra endurspegluðu líðanina.
Til útskýringar á þessari mikilfenglegu innkomu tenórsins í miðja prédikum, skal geta þess, að tveim mínútum fyrir messubyrjun kom presturinn að máli við einn tenórinn og fól honum og hans mönnum að bresta í söng  á tilteknum stað í prédikuninni, svo sem lýst er hér að ofan. Sá sem tók við fyrirmælum prestsins leiddi síðan félaga sína tvo í allan sannleik um hvað til stæði, í þann mund er messa hófst með kraftmiklu orglespili.
Sópranarnir flettu í huganum í gegnum gögn um framgang messunnar og fundu innkomunni í prédikunina engan stað. Þegar tenórarnir stukku síðan aftur inn á tilteknum stað með annað erindi úr sama sálmi, varð ljóst að allur ketill sóprananna hafði fallið í eld og það mátti greina vantrúar- og uppgjafar fas í titrandi hárinu, sem var þeð eina sem tenórarnir, heldur sperrtir í glæsileik sínum, gátu nýtt til að meta innibyrgð viðbrögðin í sætaröðinni fyrir framan.

Það var síðan þegar síðustu tónar orgelsins hljóðnuðu í lok messunnar, sem flóðgáttir brustu. Allt sem sópranana hafði langað að segja var þá sagt og meira að segja á kjarnyrtri íslensku. Sumir héldu áfram að tjá sig um það sem gerst hafði, langleiðina heim.

Hver var svo að tala um að messur væru fyrirsjáanlegar?

28 mars, 2016

Að liðka til við Hliðið


"Þú ert að liðka til við Hliðið" varð föður mínum að orði fyrir allmörgum árum þar sem við sátum yfir kaffibolla og það kom til tals, að framundan væri messusöngur, eða "gigg" eins og það stundum  verið kallað nýlega. Síðan gamli maðurinn lét sér þetta um munn fara hefur það oft komið upp í hugann og hver veit nema í þessum orðum sé að finna eina ástæðu þess að ég komst að þeirri niðurstöðu að rétt væri að hefja aftur þátttöku í kórstarfi á þeim vetri sem nú gefur hægt og rólega eftir fyrir enn einu vorinu.
Í gær, á páskadag lauk einhverri mestu kórsöngslotu sem ég hef tekið þátt í, og er þá langt til jafnað.
Ekki svo að mér hafi borið skylda til að mæta í öll þau skipti sem talin verða hér á eftir, en við fD ákváðum að taka þetta bara alla leið, ekkert hálfkák.
Mér þykir rétt að halda því til haga að þessi ákvörðun var ekki meðvitað tekin vegna þess að við værum svo gott fólk, heldur einhver önnur, sem erfiðara er að útlista og sem ég kýs að láta liggja milli hluta að mestu leyti.  Möguleg ástæða er sú, að á þessum vetri höfum við fundið aftur örla á því að kórfélagar taki þetta áhugamál sitt það alvarlega að þeir mæta öllu jöfnu á æfingar. Við vitum að öll, að til þess að kór nái að hljóma vel saman, þurfa kórfélagar að mæta á æfingar og skiptir þá engu hversu vel menntaðir eða færir þeir eru í tónlist.  Fyrir utan það, að með góðri æfingasókn verður til einhver samhljómur, þá verður einnig til ákveðin samkennd sem síðan leiðir til þess að fólki finnst ekki slæmt að vera í samvistum hvert við annað og hlakkar frekar til kóræfinga en eitthvað annað.

Hvað um það, lotan sem nú er búin, var svona:
Laugardagur 19. mars. kl. 14 -  Útför Gunnars Haraldssonar og hann var síðan jarðsettur á Stóru Borg í Grímsnesi.
Þriðjudagur 22. mars kl. 20 - Æfing fyrir  vikuna framundan og var þar, vegna fjölda verka sem framundan var að syngja, farið á hundavaði yfir sumt, sem ég reikna með að hafi tekið á hjá þeim kórfélögum sem ekki eru búnir að vera í bransanum árum saman.
Miðvikudagur 23. mars kl. 20 - Æfing með Söngkór Miðdalskirkju fyrir fermingarmessu á skírdag. Það kom til þar sem óskað hafði verið eftir  viðbótarfólki í þann kór, sem er smám saman að mjakast þá leið sem bíður allra á öllum tímum.
Fimmtudagur 24. mars kl 11 - Fermingarmessa það sem tveir piltar úr Laugardal staðfestu skírn sína.
Fimmtudagur 24. mars kl 20:30 - Messa/guðsþjónusta með svokallaðri Getsemanestund.
Föstudagur 25. mars kl. 16 -  Messa/guðsþjónusta í tilefni dagsins þar sem skiptust á lestrar út ritningunni og kórsöngur.
Laugardagur 26. mars kl. 14 - Útför Jóns Karlssonar frá Gýgjarhólskoti, en hann var jarðsettur í Haukadalskirkjugarði.
Sunnudagur 27. mars, páskadagur, kl. 14 - Hátíðarmessa.

Eins og hver maður getur talið þá lögðum við leið okkar átta sinnum í Skálholt á þessum tíma (tíu sinnum ef með eru taldar heilsubótargöngur).  Þar söng kórinn um það bil 30 mismunandi verk (sálma og aðra tónlist).

Það er fjarri mér að láta það líta svo út hér, að ég sé að kvarta yfir þessari miklu tónlistarviku. Þetta var bara ágætt og enn einusinni áttaði ég mig á því að ég væri lifandi hluti að einhverju.

Það var gott hjá sr. Agli, í upphafi messunnar í gær, að geta um og þakka fyrir framlag kórsins í vikunni, því þó fólk sinni kórstarfi vegna áhuga síns á söng þá er mikilvægt að það finni að það sem gert er sé þakkarvert.
-------------
Tenórröddin er auðvitað orðin enn mýkri og fegurri en hún hefur veið um langa hríð, þrátt fyrir að sá staður sem tenórnum er ætlaður hæfi ekki svo mikilfenglegri og mikilvægri rödd.  Það er eiginlega með eindæmum að hann hafi þurft að búa við svo slakar aðstæður svo lengi. Fyrir þá sem ekki þekkja til eru þær með svofelldum hætti:
Að baki organleikaranum er trébekkur, um það bil 30 cm hár.  Þessi baklausi trébekkur er fyrir aftan vel viðunandi stóla sópransins, en setan á þeim er um það bil 45 cm frá gólfi.  Augljóslega hefur þetta það í för með sér að mikið ójafnvægi myndast. 
Til þess að fegursta röddin fái notið sín verða þeir sem yfir henni búa, að príla upp á baklausan trébekkinn og standa þar með eins og turnar upp úr kvennafansinum fyrir framan.  Fyrir utan það að svo er háttað, getur hver maður ímyndað sér að príl upp og niður af trébekk í athöfn þar sem ekkert má fara úrskeiðis, er áhættuatriði, ekki síst þegar eigendur raddarinnar einu eru komnir á sjötugsaldur. Á þeim aldri vilja menn síður vera að príla mikið fyrir framan fulla kirkju af fólki. Það er fremur óvirðulegt, hæfir ekki röddinni og dregur athygli kirkjugesta frá henni yfir á prílið. Það má ætla að áheyrendur bíði frekar í spennu eftir því að prílið upp á eða niður af bekknum, endi með ósköpum, en að þeir hlakki til að heyra röddina hljóma og það er skaði..
Ég birti hér fyrir neðan tillögu mína að bekk sem hæfa myndi tenórum við þessar aðstæður. Þó það sjáist ekki á teikningunni, þá er, að sjálfsögðu gert ráð fyrir að bekkurinn sé vel bólstraður í bak og fyrir, til að tryggja nauðsynleg þægindi, því ekki viljum að að mikilvægasta röddin gjaldi þess að búa ekki við bestu aðstæður.



 

Myndirnar sem notaðar eru til að lífga upp textann voru teknar fyrir og í lok páskamessu. Sú síðasta af Jóni Bjarnasyni leika útgöngutónlist.

14 febrúar, 2016

Í raun afar merkilegt - Hljómaskál

Georg Kári, Unnur Malín, Hreiðar Ingi
Ég viðurkenni það strax, að þegar kemur að tónlist verð ég að teljast í hópi þeirra sem, þegar þeir eru spurðir um uppáhalds tónlist, sem ég hef reyndar aldrei verið spurður um, finna helst eitthvað við sitt hæfi í fortíðinni, hvort sem það er svokölluð klassísk tónlist, eða meira léttmeti.  Því vil ég halda til haga að ég tel mig ekki eiga uppáhalds neitt, hvort sem það er tónlist eða annað.
Að þessu sögðu greini ég frá því, að nú sit ég í súpunni í hlutverki mínu sem tenór í kirkjukór. Súpan felst í því að það eru að spretta fram tónskáld með sterkar tengingar við Laugarás, sem senda frá sér hvert tónverkið á fætur öðru, sem tenórinn ég hef sogast inn í flutning á.

Ég hef áður greint frá því að óvenju öflug sveit doktora á rætur í Laugarási og nú get ég bætt við tónskáldum. Reyndar ætla ég nú ekki að gera meira úr því en ástæða er til, en þrjú tónskáld, með umtalsverðan snertiflöt við Þorpið í skóginum kynna verk sín í Skálholtskirkju, miðvikudaginn  17. febrúar, næstkomandi. Flytjendur á þessum tónleikum verða Skálholtskórinn undir stjórn Jóns Bjarnasonar, Kammerkór Suðurlands sem Hilmar Örn Agnarsson stýrir og Duo harpverk, en þar leika þau  Frank Aarnink á slagverk and Katie Buckley á hörpu.

Tónskáldin sem um er að ræða eru Unnur Malín Sigurðardóttir, sem bjó fyrir skömmu í Laugarási, en er nú flutt á Reykjavelli, Hreiðar Ingi Þorsteinsson sem ólst upp í Launrétt í Laugarási, hjá Rut og Gylfa, en hann er sonur Rutar og Georg Kári Hilmarsson, sem eyddi barnæskunni í Skálholti, sonur Hilmars Arnar og Hófíar, en Skálholt er nú samasem Laugarás.

Tónleikarnir, Hljómaskál eru stórmerkilegir, ekki bara fyrir ofangreinda tengingu tónskáldanna við Laugarás, heldur ekki síður fyrir þær sakir, að þarna verða frumflutt ein 5 eða sex verk.

Sögulegur viðburður framundan:

Hljómaskál í Skálholti
miðvikudagur 17. febrúar
kl. 19:30




12 desember, 2015

Sópraninn vildi komast hærra

Staður: Skálholtsdómkirkja
Tími: 11. desember 2015
Tilefni: Jólatónleikar

Framundan var flutningur kóra úr uppsveitum með einsöngvurum, orgeli, trompet og klarinett á verki efti Sigvalda Kaldalóns, Kirkjan ómar öll. Því verður ekki á móti mælt að einhverjir tenórar báru nokkurn kvíðboga fyrir einni nótu í umræddu verki.

Forsaga málsins var sú, að við upphaf æfinga á þessu verki var það eins og hvert annað verk sem æft var; tenórinn dansaði um nóturnar, áreynslulaust þó svo ein nóta undir lok hvers erindis hafi tekið nokkuð á. Það var ekkert annað en áskorun og þetta var hið besta mál. Með þessum hætti var verkið æft nokkrum sinnum og það var að komast góð mynd á það.
Við þær aðstæður gerðist það allt í einu að einn sópraninn tjáði þá skoðun sína að sópranlínan lægi of lágt. Einhverjir fleiri sópranar tóku undir þessa skoðun.
Það vita þeir sem hafa sungið í kór, að það er ekki hægt að hækka þá línu sem ein rödd syngur, nema hinar hækki líka. Þar sem þarna var um að ræða athugasemd frá þungavigtarsópran varð það að ráði að stjórnendur hækkuðu verkið um heiltón, sem er alveg slatti (leiðr. það var hækkað um þríund, sem mun vera umtalsvert meira en heiltónn, sem gerir afrek tenóranna enn meira). Sannarlega myndi þetta þá einnig hækka háu nótuna sem áður er nefnd um heiltón (leiðr. þríund) líka.
Nú er það þannig, að tenórar eru í eðli sínu miklir sjentilmenn og þrátt fyrir mögulegar afleiðingar hækkunarinnar, tjáðu þeir sig tilbúna að takast á við verkið heiltón  (leiðr. þríund) hærra.
Í stuttu máli varð það úr og ekkert annað að gera en freista þess að pússa röddina einu þannig að ekkert brysti þegar á reyndi. Á æfingum gekk þokkalega að takast á við nótuna, ekki síst vegna þess að engir voru áhorfendurnir, en það var auðvitað alltaf ljóst að þegar stundin rynni upp á tónleikum, yrðu áhorfendur.  Það þarf ekkert að fjölyrða um, að það er í eðli tenóra að leggja sig ávallt fram um að röddin komist sem best til skila til áheyrenda og þá oft á kostnað þess hvernig þeir birtast áhorfendum.

Þá vík ég aftur að tónleikunum sjálfum og flutningi verksins.

Í þeirri útgáfu verksins sem þarna var skyldi flutt, syngur kórinn þrjú erindi, en inn á milli syngja sópran og tenór einsöng í millikafla.
Þar sem flutningur verksins var að hefjast; einsöngvarar, hljóðfæraleikarar, stjórnandi og kór klár, gerðist það, að tenórinn sem átti að fara að syngja einsöngsþátt sinn, ákvað að segja áhorfendum lítillega frá verkinu, sem var í góðu lagi auðvitað. Hinu var erfiðara að kyngja, að í kynningunni bað hann áhorfendur  að fylgjast sérstaklega með tenórunum í kórnum, því þeir fengju sko að taka á honum stóra sínum. Þarna varð því ljóst, að áhorfendur myndu einbeita sér að framgöngu tenóranna í þessu lagi, sem er auðvitað alltaf eðlilegt, en þarna gæti kastljósið mögulega sýnt flytjendur raddarinnar einu á heldur viðkvæmu augnabliki.

Flutningurinn hófst með tenórraddirnar í ofangreindum forgrunni. Ég, sem fyllti þarna flokk allmargra glæsilega uppsveitatenóra, var búinn að fara í gegnum leikskipulagið að svo miklu leyti sem ég myndi geta haft stjórn á því.  Ég hafði engar áhyggjur af áheyrendum, en gerði mér grein fyrir því að áhorfendur gætu mögulega orðið fyrir nokkru áfalli, en mér tækist ekki að halda tjáningu minni og innlifun í flutningnum í lágmarki.  Þarna varð að finna einhvern þann  meðalveg sem gæti talist ásættanlegur.
Tónninn nálgaðist og ég fann mig vera að missa tökin á  meðalveginum. Ég fann hvernig mér hitnaði smám saman í andlitinu (sem fól væntanlega í því að roði færðist yfir það). Þar sem tónninn eini datt inn fannst mér eins og allt andlitið færi sínar eign leiðir við að fylgja tóninum eftir, ýta honum úr hálsinum og yfir til áheyrendanna án efa á  kostnað upplifunar áhorfendanna.

Á hápunktinum fannst mér, að ténórinn sem beindi svo ljúflega athyglinni að raddfélögum sínum í kórnum, hefði betur valið sópraninn, sem þarna fékk að taka meira á því en til stóð í upphafi, nú eða altinum sem hafði haft orð á því að línan sem kom í hans hlut væri orðin og há, eða bassanum, sem bassaðist eins og hann bassast.

Þrátt fyrir ofangreint voru tónleikarnir harla skemmtilegir og þrátt fyrir að einsöngstenórinn hafi beint athygli áhorfenda svo óheppilega að röddinni einu, voru foreldrarnir í sópran og tenór afar stoltir af framgöngu síns manns.

Fyrir þá lesendur sem ekki þekkja þetta verk læt é hér fylgja myndband þar sem kór Glerárkirkju flytur það. Ég tek eftir því að þar syngja tenórarnir umrædda nótu aðeins í 2. erindinu.


Ég veit til þess að tónleikarnir voru teknir upp og vonast til að geta skellt upptöku af þessu verki hér inn í fyllingu tímans.

22 nóvember, 2015

Skálholtskórinn til Þýskalands og Frakklands 1998 (2)

Hér birtist síðari hluti einhverskonar ferðasögu þar sem greint er frá ferð Skálholtskórsins til Þýskalands og Frakklands árið1998.
Slóðin á myndirnar, sem fyrr

Et maintenant la France: Mánudagurinn, 5. október

ökuferðin, þægindin, sundlaugin 

Þetta var dagur hinnar miklu ökuferðar þar sem lagðir voru að baki um það bil 600 kílómetrar áður dagsverkinu lauk. 

Flugrútan okkar var svo búin að ekki væsti um mannskapinn þótt ekki væri stansað í hverri sjoppu. Það voru reyndar engar sjáanlegar greiðasölur lengi vel, því ekið var á hraðbraut mestan hluta leiðarinnar. Ekki lagði ég sjálfur í að nýta mér snyrtinguna um borð, en þeir (aðallega þær) sem það gerðu tjáðu það skýrt með látbragði sínu, að þetta væri hið mesta þarfaþing og ekki spillti fyrir að hljómburðurinn var hreint ágætur. Þá á ég auðvitað við að hátalarakerfið teygði anga sína þarna inn svo ekki var hætt við að gestir misstu af neinu því sem fararstjórinn sagði meðan á heimsókn stóð. Þetta var nú útúrdúr sem skrásetjurum ferðasagna sést svo oft yfir.

Leiðin þennan dag lá fyrst til bæjarins Barr í Elsasshéraðinu í Frakklandi. Í Barr búa um 5000 manns. Þar átti heimili okkar eftir að verða þá þrjá daga sem við vorum á þessum slóðum.

Ég gef Perlu, formanni aftur orðið: "Töskum hent í hús. Nokkrir voru á öðru hóteli eina nótt (gamalt (eld) gamaldags herbergi í ágætis standi en hörmuleg fúkkalykt". Þess má geta fyrir þá sem ætla að fara til Barr og vantar gistingu, þá heitir þetta hótel Maison Rouge, eða Rauða Húsið.

Hádegisverð snæddum við á aðal hótelinu. Það er eiginlega nýtt og stendur, að því er virtist, í útjaðri bæjarins. Mjög skemmtilegt og bauð upp á ýmsa möguleika. Það var þar sem við áttum að nota öll sundfötin sem voru höfð meðferðis skilmerkilega, eins og okkur hafði eindregið verið ráðlagt. Það hafði nefnilega sést á mynd sem við fengum af hótelinu, að þar var sundlaug fyrir utan. Þegar á staðinn kom var þarna vissulega sundlaug. Hængurinn á málinu var sá, að lofthitinn var 4-10°C og að sjálfsögðu ekki mikið um hveravatn til upphitunar. Í stuttu máli: það fór enginn í sund.

Þetta var enn einn útúrdúrinn.

heimsóknin, flugeldarnir

Eftir hádegisverðinn, sem var vel útilátinn, héldum við sem leið lá aftur til Þýskalands. Hver var að tala um að skreppa til Frakklands að borða?

Leiðin lá sem sagt til Múlheim. Þar á Cristine heima, en hún söng með kórnum meðan hún starfaði um tíma á Sólheimum. Foreldrar hennar buðu hópnum heim, eins og hann lagði sig, ríflega 40 manns. Þarna beið okkar hin veglegasta veisla og að sjálfsögðu reyndum við að borða eins mikið og við gátum miðað við allar aðstæður, en það verður vissulega að viðurkennast að það var tiltölulega stutt síðan við borðuðum í Frakklandi. Þar á móti kemur að maður skreppur nú ekki á milli landa tvisvar sama daginn til að borða, nema taka hraustlega til matar síns.

Þessi dagur verður að teljast, ekki bara dagur hinnar miklu ökuferðar heldur einnig dagurinn þegar það fór ekki á milli mála, að ef baðvogin hefði verið með í ferðinni hefði hún slegið feilpúst.

Eftir höfðinglegar móttökur hjá fjölskyldu Cristine héldum við í Lúterska kirkju í nágrenninu þar sem fluttir voru sérlega eftirminnilegir tónleikar. Ekki bara fyrir þá sök, að vegna þess að hver glufa í líkamanum var full eftir máltíðir dagsins og þess vegna hljómurinn í kórnum óvenju "þéttur" eða "massívur", heldur ekki síður vegna þess að "der Frauenkor" - (kvennahluti kórsins), nánar tiltekið félagi í þeim hluta kvennakórsins sem dýpri hefur raddirnar, hélt óvænta flugeldasýningu. Að sjálfsögðu kom uppákoman öllum óvart, enda á viðkvæmasta stað í ljúfu tónverki af kirkjulegum toga (að því er mig minnir). Gögn sem skoðuð hafa verið, þar sem fram koma viðbrögð kórsins við atburðinum, benda til þess að uppátækið hafi einkum haft áhrif á þann hluta hans sem í eru þeir félagar sem tilheyra þeim hluta kvennakórsins sem hærri (grynnri?) hefur raddirnar. Þetta er auðvitað mjög eðlilegt í ljósi þeirrar raddar sem þessi hlutinn syngur: létt, fljúgandi, fjaðrandi, englalegt. Viðbrögðin voru sem sagt í samræmi við röddina. Að sjálfsögðu varð ekki vart við að félagar í hinum karllægu röddum kórsins (den Männerkor) svo mikið sem blikkuðu öðru auganu. Stjórnandinn gerði sitt til að draga úr áhrifum uppátækisins með því að ganga á undan með góðu fordæmi og láta sem ekkert hefði í skorist. Það fór sem sé svo að áheyrendur töldu að flugeldasýningin væri bara hluti af laginu, sem fjallaði um áramótin á Íslandi (það yrði of langt mál að lýsa því sem raunverulega gerðist þarna, nóg er nú samt, en ég reikna með að það verði til í munnlegri geymd um langa hríð).

hremmingarnar


Eftir tónleikana var öllum hópnum síðan boðið í kaffi. Kökurnar höfðu vinir og kunningjar Cristine bakað og þau sáu um að bera fram og um umbúnað allan.

Loks héldum við út í nóttina heim til Frakklands, til bæjarins Barr. Við hjón vorum í þeim hluta hópsins sem gisti í Rauða Húsinu sem nefnt var hér ofar. Þessi hópur var settur úr rútunni á aðalgötunni og átti að bjarga sér heim. Smám saman urðu efasemdirnar skynseminni yfirsterkari innan hópsins þegar einhver kvað upp úr með það að þarna hefðum við aldrei komið. Sumir voru farnir að sjá fyrir sér ráf um götur Barr alla nóttina. Kórstjórinn vildi komast að hinu sanna sem fyrst og hvarf út í nóttina í leit að rauðu húsi, rauða húsinu sem fannst loksins. Þá var rauða húsið fallegt. Að öðru leyti vísast til umsagnar formannsins hér að ofan um þetta hús. C'est la vie.

þriðjudagurinn, 6. október

fararstjórarnir, bókasafnið, dónabúðin

Morguninn eftir þurftum við ævintýrafólkið frá kvöldinu áður, að yfirgefa Rauða Húsið með allt okkar hafurtask og flytja það á aðal hótelið, þar sem fólkið sem þar bjó, var í rólegheitum að snæða morgunverð þegar okkur bar að garði. Brottför var ákveðin kl. 9 og á íslenskan mælikvarða stóðst það bara all vel. Nú fengum við tvo fararstjóra: þær Elisabeth, sem var og er mikill Íslandsvinur, og mun hún sjálfsagt kynna sig sjálf þegar hún kemur hingað í Biskupstungur alveg á næstunni, ef hún er þá ekki þegar komin, og hinn leiðsögumaðurinn var Colette (það flugu um rútuna ýmsar tilgátur um nafn hennar, m.a. að hún héti Collect, Collett og þar fram eftir götunum. Ég veit reyndar ekki hvort það nafn sem ég hef valið henni hér er hið rétta, en mér finnst það bara svo franskt) en hún var þarna sem fulltrúi kórsins sem tók á móti okkur og hafði skipulagt dvöl okkar þarna.

Við byrjuðum á að fara til borgarinnar Sélestat, en þar er víðfrægt bókasafn með mörgum fornum handritum. Við fengum leiðsögn um safnið og að því búnu skelltu menn sér á markaðstorgið. Það skipti engum togum að þegar við mættum á svæðið fóru kaupmennirnir að pakka saman. Það sama gerðist í búðinni sem nokkrar kvennanna heimsóttu. Þær höfðu komist þar í gullnámu af alls kyns "dónadóti" ( þær verða sjálfar að svara fyrir það) Þarna heyrðust þær ræða sín í milli um jólagjafir. Ekkert varð úr kaupunum vegna þess að kaupkonan sýndi mjög eindregin óþolinmæðimerki og í ljós kom við eftirgrennslan undirritaðs, sem var þarna einvörðungu í hlutverki túlks, að sjálfsögðu, að konugreyið var að bíða eftir að geta lokað búðinni. Hádegislokun er víðar til en í Biskupstungum, en það er víst, að þarna varð kaupmannastéttin í Sélestat af umtalsverðum viðskiptum, sérstaklega ofangreind kaupkona.

kjötsúpan, ostakaupin, hvíldin

Við svo búið héldum við til næsta áfangastaðar, Auberge Ramstein í Diefentahl. Þar fengum við að borða héraðsrétt þeirra Elsassbúa, sem var nokkurs konar kjötsúpa. Enn gef ég Perlu, formanni orðið: "…kjötsúpu sem samanstóð af svína- nauta og lambakjöti, grænmeti, lauk og ýmsu öðru sem legið hafði í hvítvíni yfir nótt og síðan eldað í fjóra tíma" . Kjötsúpan var alveg ágæt. Eftir þetta fórum við bara heim á hótelið okkar til að hvílast fyrir átök kvöldsins. (Náttúrulega með viðkomu í kjörbúð, þar sem fólk birgði sig upp af ostum, saltkexi og ýmsu öðru - þessi verslunarleiðangur tók svo langan tíma að það gafst minni tími til hvíldar en til stóð)

kvöldverðurinn, krumminn, hjartað, móttakan, lævirkjarnir

Að loknum fremur endasleppum kvöldverði (við náðum ekki að borða eftirréttinn) lá leiðin í kirkjuna þar sem aðaltónleikarnir í Frakklandi voru haldnir um kvöldið.

Við sungum þarna með kór heimamanna, sem slapp alveg ágætlega frá "Krummi krunkar úti" þrátt fyrir hrakspár.

Þarna var margt fólk, þ.á.m. varaborgarstjórinn í Barr og sendinefnd frá Evrópuráðinu í Strasbourg. Afbragðs tónleikar, að sjálfsögðu. Eftir þá var glæsileg móttaka í ráðhúsinu, þar sem skipst var á kurteisi og Skálholtskórinn söng stóran hluta af veraldlegu dagskránni sinni. Þar söng "der Männerkor" sig endanlega inn í hjarta Elísabetar, sem áður er nefnd. Eitthvað varð þess valdandi að söngurinn var einstaklega hljómþýður og afslappaður þarna í móttökusalnum.

Að lokinni móttökunni var haldið á hótelið til að nýta ostana og hlusta á uglurnar og lævirkjana í skóginum umhverfis hótelið. Enginn fór í sund.

miðvikudagurinn, 7. október

mjólkurafurðin, myrkraverkin, útinnbrotið, ylhýra

Ostarnir fóru bara nokkuð vel í fólkið. Það var ekki hægt að merkja annað af þeim frásögnum sem tóku að berast meðal manna þennan morgun. Maður getur helst ímyndað sér að það hafi verið einhver efni í þessari frönsku mjólkurafurð sem ollu þeim uppákomum og hremmingum sem virðulegir Tungnamenn lentu í þessa nótt og morguninn eftir. Sennilega hefur þarna verið á ferðinni óminnissveppurinn illræmdi sem þekktur af því að birtast þar sem hans er síst vænst. Þarna var tekið dæmi af manninum sem vaknaði við að hann þurfti að sinna kalli náttúrunnar um miðja nótt, en hafði þá steingleymt hvar hann var. Hann ráfaði um í myrkrinu í leit að vísbendingu um langa hríð. Hann fann ískalda hönd ókunnra afla umlykja hjarta sitt. Hann gerði sig líklegan til að gefa sig þeim á vald, þegar hann rakst á rofann og sá ástvinu sína hvíla í sakleysi sínu svífandi á vængum svefnsins á hótelherbergi í Frakklandi.

Önnur saga fjallaði um hjónin sem læstu að sér þegar þau gengu til náða. Það, í sjálfu sér, er í hæsta máta eðlilegt við þær aðstæður sem þarna voru. Þegar síðan kom að morgunverði daginn eftir, og reyndar heldur stutt í brottför, uppgötvuðu þau sér til töluverðrar hrellingar að það var enginn lykill í skránni, þar sem þau voru viss um að þau hefðu skilið hann eftir. Upphófst þarna leitin mikla, leitin að lyklinum. Gerðust þau æ streittari og sveittari við leitina eftir því sem brottfararstund nálgaðist og líkur á að fá einhvern morgunverð minnkuðu. Það fór svo, að til þess að missa ekki af smá morgunverðarbita klifruðu þau út um gluggann. Þau sáu ekki að það hefði leitt neitt af sér að reyna að hringja í móttökuna til að láta hleypa sér út, því þar gekk víst ekki að nota ástkæra ylhýra. Morgunverðinn fengu þau og þar sem enn voru nokkrar mínútur í brottför klifruðu þau aftur inn um gluggann til að greiða sér og svona. Auðvitað var lykilskömmin það fyrsta sem þau sáu - þegar þau kíktu á bak við sjónvarpstækið. Þeim er enn hulið hvernig hann komst þangað.

gönguferðin, jólagjafaleitin, siglingin, kapítulinn

Leiðin þennan síðasta dag okkar í Frakklandi lá til Strasbourg, en borgin sú er m.a. þekkt fyrir það, að þar hefur Evrópuráðið aðsetur. Það verður nú að segjast eins og er að það litla sem við sáum af þessari borg þennan dag bauð af sér góðan þokka. Þeir eru farnir að taka upp á því þarna að skikka langferðabifreiðar til að leggja óravegu frá miðborginni og var tækifærið þarna nýtt til að teygja úr sér á hressilegri gönguferð. Í fjarska sást í turn dómkirkjunnar og að sjálfsögðu var ferðinni heitið þangað. Dómkirkjan eru nú bara kapítuli út af fyrir sig. Fegurð hennar, stærð, umhverfi og ævafornt klukkuspil. Allt átti þetta sinn þátt í að hún stendur upp úr þessum degi í Strasbourg.

Fólkið tók sér ýmislegt fyrir hendur þarna, hver fór í sína áttina, sumir fóru í siglingu á ánni Ill, aðrir mældu göturnar, enn aðrir heimsóttu stórverslanirnar eða útimarkaðina og það voru meira að segja dæmi um einhverja sem fóru á síður siðsama staði í jólagjafaleit. Hver flýgur eins og hann er fiðraður, eins og þar stendur.

torfhleðslan, áminningin, musterið

Eftir heimsóknina til borgarinnar skruppum við heim til Barr þar sem beið okkar eftirrétturinn frá því kvöldið áður, og síðan var haldið sem leið lá til þorpsins Epfig. Heimsóknin þangað hófst með því að við komum í kirkjuna. Ekki verður annað sagt en að hún hafi komið gestunum umtalsvert á óvart. Hún er ævaforn, frá 11. öld að mig minnir, og mjög ólík öðrum þeim kirkjum sem við höfðum áður séð í ferðinni og má með sanni segja að þær hafi ekki verið svo ýkja fáar. Ég vil jafnvel ganga svo langt að þegar þarna var komið hafi mátt segja að sérfræðingar um byggingarlist og búnað kirkna í Þýskalandi og Frakklandi, hafi verið á ferð. Þetta segi ég til að leggja áherslu á séreinkenni kirkjunnar. Ef ég ætti að skella einhverju fram væri það helst það að meðal þeirra byggingarefna sem mest voru áberandi í kirkjunni voru hauskúpur og til að þétta hauskúpuvegginn voru notuð önnur mannanna bein. Þetta var svona nokkurs konar torfhleðsla úr mannabeinum. Torfveggir - beinveggir.
Um tilurð þessarar hleðslu fengust fá svör. Eitthvað var franska byltingin nefnd, en ég sel það ekki dýrara en ég keypti. Auðvitað má líta á þennan vegg sem áminningu til okkar mannanna um hversu litlu máli við skiptum hver um sig í sköpunarverkinu. Við erum bara örlítið brot af vegghleðslunni á þessari jörð. Við eigum ekki að gera okkur of háar hugmyndir um okkur sem hluta af því lífi sem á jörðinni er. Við skiljum síðan líkamann eftir hérna niðri en göngum að öðru leyti inn í musterið. Andinn hverfur úr einu musteri og í annað. Ég er viss um að þarna gefast margir möguleikar á efni í góða prédikun.

rausnin, lofræðurnar

Perla, formaður segir svo frá:"Þannig var að Elísabet, fararstjóri okkar í Barr stundar það að versla á mörkuðum og hitti þar konu sem hún keypti hjá egg. Hún fór að segja þessari konu, sem hún reyndar þekkti ekki neitt, að hún ætti von á kór frá Íslandi. Konan sagði henni bara um leið að koma með kórinn í heimsókn til sín, og þar með var það ákveðið. Þau tóku á móti okkur af þvílíkri rausn. Amma, afi, frænka, frændi, mamma, pabbi og litlu börnin. Þar var vínsmökkun: einar átta tegundir, brauð, pylsur og margt fleira."

Heimsókn okkar til þessarar ágætu fjölskyldu var undra vel heppnuð, en að henni lokinni var haldið á hótelið þar sem lokasamkoman var haldin. Og enn er það Perla, formaður sem fær orðið: "….þar sem áhangendur (eins og þau vildu kalla sig) og makar héldu lofræður hver í kapp við annan". Sameinaður maka- og áhangendakór söng þjóðlega söngva og allir voru góðir vinir.

fimmtudagurinn, 8. október

hamskiptin, tiltækið, vöruvagnarnir, vopnið

Þessi hluti ferðarinnar var tími umskipta. Svona eins og þegar lirfa er að breytast í púpu. Lirfan er búin að éta fylli sína af grængresinu og er tilbúin í næsta þroskastig, púpustigið, þar sem hún síðan býr sig undir að verða að fögru fiðrildi, sem flögrar um loftin blá, gefandi af sér fegurðina. Eigum við ekki bara að halda því fram að Skálholtskórinn hafi með þessu tiltæki sínu verið að stuðla að því að auka við fegurðina í mannlífinu hérna uppi á Íslandi.

Aksturinn til Frankfurt er í sjálfu sér ekki í frásögur færandi. Fólkið fór dálítið inn í sig í hugsanir sínar. Var það ekki þessi blanda söknuðar og tilhlökkunar sem allir kannast við þegar komið er að ferðalokum?

Það síðasta sem við sáum að meginlandi Evrópu þennan dag var malbikið á flugvellinum nokkrir vöruvagnar og einmana miðaldavopn, vafið í pappír. Vopnið átti að vera hluti af farangrinum í vélinni sem var á norðurleið, til landsins nyrst í Atlantshafinu, þar sem skammdegið var að setjast að, en það fór hvergi. Hvar það er nú veit undirritaður ekki.

tímalaust

ferðalokin

Nú gæti ég auðveldlega bætt við nokkrum blaðsíðum um fjáröflunarnefndina, fararstjórann, kórstjórann, bílstjórann, ferðafélagana alla og hina og þessa aðra sem eiga skilið hrós og þakkir fyrir yfirmáta skemmtilega ferð á þessu hausti. Það er aldrei hægt að þakka of mikið, en þakkir eru vandasamt fyrirbæri og ekki á allra færi að framkvæma svo vel sé. Ég held að stærsta þakklætið birtist í fólkinu sjálfu sem fór ferðina, og er enn brosandi, tveim mánuðum eftir að henni lauk.

Á því er sannarlega hægt að taka mark.

Það getur enginn brosað svona lengi í plati.



Þetta fólk tók þátt í ferðinni

A = alt B = bassi S = sópran T = tenór M = maki Á= áhangandi


sr. Egill Hallgrímsson, prestur

Skálholti
Valur Lýðsson
B
Gýgjarhóli
Guðni Lýðsson
B
Kistuholti 11
Þuríður Sigurðardóttir
M
Kistuholti 11
Haukur Haraldsson
B
Stóru-Mástungu 1
Ásta Bjarnadóttir
S
Stóru-Mástungu1
Sigurjón Kristinsson
B
Kistuholti 21
Kristbjörg Sigurjónsdóttir
M
Hellu
Páll M. Skúlason
T
Kvistholti
Dröfn Þorvaldsdóttir
S
Kvistholti
Gísli Guðmundsson
T
Norðurbrún (þá)
Svanhildur Eiríksdóttir
M
Norðurbrún (þá)
Kjartan Jóhannsson
T
Gilbrún (þá)
Steinunn Bjarnadóttir
S
Gilbrún (þá)
Úlfur Óskarsson
T
Sólheimum (þá)
Þorleifur Sívertsen
T
Sólheimum
Kristín Helga Kristinsdóttir
A
Sólheimum
Perla Smáradóttir, formaður
A
Miðholti 3
Guðjón R. Guðjónsson
M
Miðholti 3
Helga Wiebe
A
Þýskalandi
Cristine A,
A
Mulheim
Aðalheiður Helgadóttir
A
Varmagerði
Skúli Sæland
M
Varmagerði
Geirþrúður Sighvatsdóttir
A
Miðhúsum
Camilla Ólafsdóttir
A
Ásakoti
Hjalti Ragnarsson
M
Ásakoti
Katrín Þórarinsdóttir
A
Selfossi
Margrét Oddsdóttir
S
Reykjavík
Hólmfríður Bjarnadóttir fararstjóri,
S
Skálholti
Hilmar Örn Agnarsson, kórstjóri

Skálholti
Berglind Sigurðardóttir
S
Espiflöt
Helga María Jónsdóttir
S
Efri-Brekku
Jóhannes Helgason
M
Efri-Brekku
Sigrún Reynisdóttir
S
Engi
Ingólfur Guðnason
M
Engi
Sigurlaug Angantýsdóttir
S
Heiðmörk
Ásrún Björgvinsdóttir
S
Víðigerði
Ólafur Ásbjörnsson
M
Víðigerði
Gunnar Ingvarsson
Á
Efri Reykjum
Kristín Jóhannessen
Á
Efri Reykjum
Gísli Einarsson
Á
Kjarnholtum
Ingibjörg Jónsdóttir
Á
Kjarnholtum

Grétar Hansen, bílstjóri

meginlandi Evrópu



Litlir kallar og litlar kellingar

Heilsugæslustöðin í Laugarási á vígsludegi 1997 (mynd: Jónas Yngvi Ásgrímsson) Ég hefði óskað þess, að fyrstu dagar nýs árs yrðu ánægjulegri...