Kúba: af þrælum, ofþornun og cha-cha-cha

Minning um þrælahald

Þegar búið var að bera í okkur ágætan morgunverðinn  hófst verkefni dagsins, annarsvegar að koma í Valle de los Ingenios, sem er í um 12 km fjarlægð frá Trinidad og hinsvegar að kynnast bænum Trinidad nánar. Að loknum þessum verkefnum yrði fólkinu sleppt lausu í Trinidad til frekara útstáelsis.

Valle de los Ingenios  Dalur sykurreyrsmyllanna  Valley of the Sugar Mills

Þarna er um að ræða þrjá dali, San Luis, Santa Rosa og Meyer sem voru miðstöð sykurframleiðslu á Kúbu á síðari hluta 19. aldar.  Þegar hæst lét voru þarna yfir 50 sykurmyllur og ríflega 30.000 þrælar, sem látnir voru vinna verkin.
Nú er umhverfið þarna ósköp friðsælt, einhverskonar þögul áminning um skelfingar þrælahaldsins. Við nútímafólk ættum svo sem ekkert að vera að hreykja okkur og telja að við séum eitthvað skárri. Það var áhugavert að ímynda sér hvernig þarna var umhorfs fyrir 150 árum.

Sykurpressa í Valle de los Ingenios

Eins og oftar í þessari ferð fann ég fyrir ónotatilfinningu, komandi þarna, sem túristi, kíkjandi við litla stund, takandi myndir, smakkandi á sykurreyrssafa með skvettu af rommi, klifrandi upp í turninn (sem ég gerði reyndar ekki) þar sem þrælunum var skipað til vinnu og þeir kallaðir heim af ökrunum að kvöldi, ekki kaupandi allt handverkið sem var þarna til sölu, stígandi loks aftur upp í loftkælda rútuna með engar áhyggjur af neinu nema ef til vill að hafa ekki tekið með nóg vatn í ferðina eða klínt nægilega mikilli sólavörn nr. 30 á nefið.
Jú, kannski vannst það, að ég varð nokkru betur að mér um mannlegt eðli, þá lítilsvirðingu og niðurlægingu sem mannskepnan er fær um að beita. Auðvitað vissi ég þetta allt fyrir, en komst þarna einhvern veginn aðeins nær því, kannski vegna þess að ég gekk þarna, með einhverjum hætti í sögunni. Gat ímyndað mér að þar sem ég mundaði EOS-inn til að ná góðri mynd, hafi einhverntíma runnið blóð og sviti þræla.
Þetta var áhrifaríkt.

Trinidad

Víða fallegt umhverfi í Trinidad

Það mun hafa verið stofnað til þessa bæjar á 16. öld. Þetta er einn best varðveitti bærinn frá þeim tíma sem sykurvinnsla var aðal atvinnuvegurinn á þessu svæði við Karíbahaf. Nú mun helsti atvinnuvegurinn vera tóbaksvinnsla og í bænum búa um 75.000 manns.

Okkar erindi í þessan bæ á þessum degi var að fá í hann örlitla innsýn, við gengum um götur og snæddum hádegisverð á veitingahúsi sem var ekki ríkisrekið.  Eftir hádegið var okkur sleppt lausum til að kynnast bænum enn betur. Já, já, hitinn var kominn yfir 30°C, göturnar virtust mér allar eins og þó svo við (þessi þrjú) vissum nokkurnveginn í hvaða átt sjóinn var að finna leið ekki á löngu áður en við vissum ekkert hvar við vorum stödd. Það var ekkert kort með í för, vatnið fór minnkandi og sólavörnin greinilega eitthvað misheppnuð. Þar á ofan bættist að í hópnum tók að myndast togstreita á hverjum gatnamótum um það hvert halda skyldi, sem varð ekki auðveldara viðureignar með því að ekkert okkar vissi neitt.

Markaður í Trinidad

Við hefðum getað ráfað þarna fram eftir degi, en miklar efasemdir komu fram um að slíkt myndi leiða af sér jákvæða niðurstöðu.
Það varð úr, að við settumst niður á einhverju torgi í skugga og hugsuðum ráð okkar. Þar sáum við eðlu og gamlan mann taka hádegislúrinn sinn við aflagðan gosbrunn, en héldum að því búnu göngu okkar út í óvissuna. Gangan sú varð ekki löng, enda lækkaði hitinn ekki, sólin var miskunnarlaus, vatnið á þrotum og .... jæja.
Það varð sem sagt úr að við fórum að svipast um eftir leigubíl, sem birtist von bráðar, en þar var ekki ríkisbíll á ferð, heldur svona einkaleigubílstjóri.

Leiðsögn um Trinidad

Guðni hafði bent okkur á að vera ávallt með réttar tegundir seðla í veskinu þegar við tækjum leigubíl og við áttum að spyrja fyrirfram hvert fargjaldið væri. Jú, farið til Casilda átt að vera 8 CUC, sem við töldum bara sanngjarnt. Á áfangastað ætluðum við að vera örlát og borga bílstjóranum 10 CUC (ca. 1200 ISK). Við áttum hinsvegar ekki nema 20 CUC seðil og eins og Guðni hafði bent okkur á þá kvaðst bílstjórinn ekki geta gefið til baka og okkur fannst nú 20 CUC ( 2500 ISK) vera fullmikið fyrir þennan skottúr, nánast bara íslenskt verð. Þessu björguðum við með því að borga 10 evrur eða tæpa 1400 ISK fyrir, og allir voru nokkuð sáttir.

Það sem eftir lifði

Þarfnast ekki útskýringar

Það fór eins og við mátti búast, að ég fór allur frekar að slappast þegar heim var komið, og kúbanskur vindill, Mojito og Piña Colada breyttu ekki miklu um það ástand. Þarna hafði ég greinilega orðið fyrir ofþornun eða sólsting, nema hvort tveggja væri og fram á kvöld mókti ég að þessum sökum, en eitthvað varð til þess að ég hresstist að lokum, svo verulega að síðar um kvöldið olli ég því að söngkonan varð að taka sé hlé í þrjú lög til að ná andanum. (Nei, ég er ekki  enn með sólsting).

Þetta kvöld var skipulagður kvöldverður fyrir allan hópinn á veitingastaðnum La Rosa, sem svo vel vildi til að var bara beint fyrir utan innganginn að herberginu okkar. Það var því ekki valkostur að liggja þetta atriði af sér og við ákváðum bara að taka á því, eins og sannir Íslendingar.

Þannig gerðist það, að ég losnaði úr álögum ofþornunar og ofhitnunar og við héldum til kvöldverðar, þar sem ofgnótt indæls matar var borin fyrir okkur. Undir borðum lék næstum sama hljómsveit og kvöldið áður, í það minnsta var söngkonan sú sama. Þetta var feikna góð söngkona. 

Mojito, Piña Colada og kúbanskur vindill.
La dolce vita.

Hljómsveitin gerði talsvert af því, að kalla fólk upp til að hrista plastflösku með hrísgrjónum í, í takt við tónlistina. Hver á fætur öðrum voru ferðafélagarnir togaðir þarna upp til að hrista.

Svo kom cha-cha-cha.
Söngkonan gerði sér þá lítið fyrir og sveif á mig, sem sat þarna saddur og sæll, og bauð mér upp í dans, sem ég þáði, enda alveg tilbúinn í einhverja vitleysu á þessum tímapunkti. Hún hefði sennilega betur látið þetta ógert, svona eftir á að hyggja. Ég smellti mér í ævafornan dansgír, bjó til mitt eigið ch-cha-cha (sem ég hef aldrei lært) og sveiflaði söngkonunni um gólfið, hring eftir hring, snúning eftir snúning og spor eftir spor.  Svo þakkaði ég fyrir dansinn og settist í sæti mitt í lok dansins, en ég tók eftir því að söngkonan treysti sér ekki í þrjú næstu lög, meðan hún var að ná úr sér mestu mæðinni.
Fleiri úr hópnum létu til sín taka við tónlistarflutning þetta kvöld, en fyrir utan þau sem hristu plastflöskuna, átti Gunnar Rögnvaldsson harla skemmtilega innkomu með söng og gítarleik, sem sannarlega kveikti Íslendinginn í okkur hinum.

Þegar upp var staðið var þetta aldeilis ágætur dagur, en svo tók svefninn við í kúbverskum bæ á strönd Karíbahafsins.

Við fR í tilraun til sólbaðs á svölunum hjá Rósu.

Fleiri myndir frá 2. og 3. mars er að finna hér. 

Valle de los Ingenios (Google maps)