Útför kórs

Ýmislegt er rætt á æskuheimilinu og lætur gamli unglingurinn þar ekki sitt eftir liggja fremur en fyrri daginn. Það sem hér kemur til skoðunar er fyrirhuguð Berlínarferð hópsins sem myndaði Skálholtskórinn, sem eins og fólk veit væntanlega, er starfar ekki lengur, af þekktum ástæðum.

Væntanlega mun ég fjalla frekar um þau mál öll síðar, þegar ég tel vera koma hæfilega fjarlægð á málið.

Niðurstaðan af ofangreindum samræðum var:

"Svo útför Skálholtskórsins er þá framundan." 

Yfirlýsingunni fylgdi gamalkunnugt glott.

Vegna tímaskorts 

verður þess ekki freistað nú, 

frekar en síðast, 

að klambra saman einhverju hnoði.

Erfitt? - Loka það úti!

Ég starfa við það sem ég starfa við. 

Þetta starf felur í sér talsverð samskipti við fólk á aldrinum 16 ára til tvítugs. Ágætis fólk, kurteist og vel meinandi.

Á vinnustaðnum kemur það fyrir, vegna þess að það telst vera ein þeirra hefða sem þar lifa innandyra, að það er ákveðið að fara í kaffitíma, sem er tími þar sem hópurinn sest saman og spjallar yfir kaffibolla (reyndar er ég þá sá eini sem drekk kaffi). Þetta spjall á að vera um heima og geima. 

Ég er nú búinn að komast að þeirri niðurstöðu, að ég sé orðinn of gamall fyrir þau málefni sem efst eru á baugi hjá unga fólkinu - eða þá eitthvað annað er ekki eins og það á að vera, að mínu mati.

Ég hef áður sett fram þær skoðanir, að sú kynslóð sem ég er að fást við í vinnunni, ætti að kallast krúttkynslóðin. Ég er að hugsa um að draga þetta til baka, að hluta til, þar sem mér finnst þetta hugtak: 'krútt', ekki ná að lýsa þessu fyrirbæri nægilega nákvæmlega.

Ég hef þess í stað ákveðið að útbúa nýtt hugtak, í ljósi kaffitíma sem ég átti þátt í fyrir skömmu. (Ef svo skyldi nú vera, að einhver, sem telur sig hafa verið viðstaddan í þessum tíma og sem jafnframt les þetta, hefur eitthvað við það að athuga þá neita ég því alfarið hér og nú, að þessi kaffitími hafi nokkurntíma átt sér stað). 

Hvort sem þessi stund átti sér stað eða ekki, þá varð hún til þess, að ég fór að velta fyrir mér hvað væri í gangi hjá þessu fólki, sem nú er á aldrinum 18-20. Fljótlega eftir að umræddur tími hófst, hófust umræður um "heima og geima'. Umræðuefnið, sem mér tókst ekki að leiða í aðrar áttir, var heimur sem ekki er til. Það var fjallað ítarlega um þann heim sem birtist á hvíta tjaldinu eða sjónvarps- og/eða tölvuskjánum; alls ekki þann hluta sem snýr að því sem þessi þjóð er að upplifa þessa mánuðina. 'Fantasían' var allsráðandi og það varð ekki misskilið, að þetta var sá heimur sem virtist vera mikilvægastur var í hugum þessa unga fólks. 

Þessi tími átti sér stað (eða ekki) daginn eftir að seðlabankastjóri skrifaði forsætisráðherra bréf, þar sem hann hafnaði tilmælum um að láta af störfum.

Þegar á leið og umræðan um Star Wars-kallana og búningana, og frammistöðu leikaranna í einhverri kvikmynd, eða hvernig einhver hafði fílað einhvern tiltekinn þátt, ákvað ég að reyna að láta til skarar skríða og spurði yfir hópinn: "Og hvað segiði svo um þjóðmálin?"

Það varð þögn stutta stund, en síðan upphófst mjög einkennileg umræða (að mínu mati), sem var öll í skeytastíl, þar sem viðstaddir nánast hrópuðu sérlega niðrandi ummæli um mótmælendur sem höfðu tekið þátt í ofbeldisfullum mótmælum fyrir næstum þrem vikum. Lengra náði þetta ekki.

- Djöfulsins fífl, - og allt það.- 'Hálfvitar'.

Niðurstaða mín eftir þetta er eftirfarandi:

Ástandið á Íslandi er erfitt; erfiðara en svo að þessi kynslóð treysti sér til að fjalla um hana með yfirveguðum hætti. Þetta fólk var 8-10 ára þegar bankarnir voru einkavæddir og dansinn hófst, þegar bólan tók að vaxa. Eins og allir vita gekk þessari þjóð flest í haginn á þeim tíma. Enginn var atvinnulaus, nánast allir höfðu allt til alls. Eitt mesta góðæristímabil Íslandssögunnar gekk yfir. 

Svo sprakk bólan, eins og öllum er ljóst, þessu fólki líka.

Fólki, sem veit ekki hvað það er að þurfa að spá í hvort maður á nóg til að framfleyta sér og sínum, hlýtur að finnast þessi hugsun óumræðilega erfið og flýr því inn í heim fantasíunnar í stað þess að takast á við eitthvað svona erfitt.

Hér er fólk sem blés út með bankabólunni og er nú að uppgötva, að sá heimur er farinn og enginn veit hvað tekur við. Ég tel að það geti verið mikilvægt að veita þessu unga fólki einhverskonar áfallahjálp; að hjálpa því að sætta sig við raunveruleikann eins og hann blasir við og að kenna því nægjusemi og að takast á við nýjan heim - nýjan veruleika.

Ég kalla þessa kynslóð hér með, BÓLUKYNSLÓÐINA. 

Ég hef ákveðið, að freista þess ekki

að búa til misgóðan kveðskap

í tengslum við svo óumræðilega

umhugsunarvert málefni.

Skyldi þetta vera ástæðan?

Ekki veit ég.

Vírar og vefir

Það er hægara sagt en gert að ætla sér að sópa burt vef, sem búið er að spinna s.l. 20 ár eða svo. Það kvikindi sem gat dundað sér við spunann óáreitt, er búið að byggja inn í vefinn allskyns skúmaskot sem erfitt verður að komast að. Það er ljóst að það mun taka allmörg ár að hreinsa þennan valdavef burt svo vel sé og því miður held ég að fyrir þann tíma verði búið að sannfæra okkur aftur um að án kvikindisins getum við ekki þrifist á þessu landi.

Það var ekki þetta sem ég ætlaði að segja á þessum laugardegi, en fingurnir taka af mér völdin. Von um breytta tíma styrkist lítið og það virðist ljóst að ekki verði gefist upp baráttulaust þrátt fyrir að buxurnar séu á hælunum. Úr ræðustóli þjóðþingsins og á síðum dagblaða og vefmiðla spretta þeir nú fram hver á fætur öðrum, blámennirnir, og hrópa um einelti, valdníðslu og illmennsku. Ekki er þar fjallað mörgum orðum um söguna af eigin landráðum, söguna af spillingunni sem gróf um sig eins og krabbamein, söguna um frjálshyggjubullið, sem á endanum komu heilli þjóð í þrot.

Nú tek ég fram fyrir hendurnar á fingrunum og læt staðar numið um þetta málefni. Það er hægt að klæða allt í þann orðabúning sem hentar málstað manns hverju sinni, eins og ég var að gera hér. Hver maður sér atburðina sem nú eiga sér stað með sínum augum og einnig atburði fortíðar. Það er síðan okkar, sem kjósum að fylgjast með á kantinum, að vega og meta.

Ég tel að ég sé nokkuð reyndur í því að hengja upp ljós innanhúss og utan (þegar samkomulag hefur náðst um hvernig ljós skal keypt). Hingað til hefur þetta gengið nokkuð áfallalaust fyrir sig, en nú hefur það gerst, að ég stend á gati. Ástæða þess er, að þegar ég tók mig til (það gerist einstaka sinnum) og hugðist tengja mikla lýsingu í Seðlabankanum (í viðbót við þá sem þegar er komin), að í dósinni, sem rafmagnsvírarnir eru búnir að bíða áratugum saman, voru 4 vírar í stað 3ja , eins og venjan er.

Ég beini því hér með til kunnáttufólks, að það leiðbeini um hverja þrjá hinna fjögurra víra ég á að velja. Mér líst best á þennan rauða sem 'lifandi' vírinn, þann brúna sem 'hlutlausa' og síðan auðvitað þann gulgræna sem 'jörð'. Þessi blái er einhvernveginn ekki inni þessa dagana.

Með vírum er vefurinn spunninn

ég verð víst að trúa því.

Nú er upp náðarstund runninn

með naglbítnum enn á ný.

Brosað í uppsveitum

Sjaldan held ég að mér hafi þótt verðlaunaveiting betur verðskulduð en sú, að sæma þá læknana og félagana á Heilsugæslustöðinni í Laugarási, Gylfa Haraldsson og Pétur Skarphéðinsson, Uppsveitabrosinu svokallaða.

Þessir herramenn hafa starfað hér síðan einhverntíma að síðustu áratugum síðustu aldar og hefur tekist að ávinna sér óskorað traust þeirra sem hafa þurft á þjónustu þeirra að halda gegnum árin. Þó þeim hafi tekist að vinna saman svo lengi sem raun ber vitni, eru þeir afskaplega ólíkir, á sama tíma og þeir eru með einhverju móti mjög líkir. 

Það er oft svo með sjúklinga að þeir vilja hafa 'sinn' lækni, en mér hefur ekki fundist það vera vandamálið hér. 

Kæruleysisleg glettni Péturs, sem er oft dálítið kaldranaleg, jafnvel svo jaðrar við kaldhæðni eða hreint háð, en samt hlýleg, skapar fljótt afslappað andrúmsloft og auðveldar þannig samkiptin við sjúklinginn. Þegar fólk veit að sjúklingur er að fara til Péturs í fyrsta skipti, er hann oftar en ekki undirbúinn fyrir móttökurnar svo þær misskiljist ekki. Þegar kemur að fagmennskunni, tekur öruggur og yfirvegaður læknirinn við. 

Nálgun Gylfa að sjúklingum er með töluvert öðrum hætti, en engu síður árangursríkum. Rólyndið, alvarlegt fasið og yfirvegunin veitir öryggi frá fyrstu stundu, en undir ólmast hinn tamdi grallari, sem oft fær að njóta sín við önnur tækifæri. 

Það eru margir sem brosa í uppsveitunum þegar þeim verður hugsað til félaganna. Það er brosað vegna þess að fólkið veit hve verðmætt það er, að svona læknar eru á svæðinu.

Það er eins með Gylfa og Pétur, eða Pétur og Gylfa, og aðra menn, að þeir eldast. Það er eiginlega aðal áhyggjuefnið í sambandi við þá.

Uppsveitabrosið eiga þeir skilið.

Þó að heimur af hörmungum skylfi

haggast myndi ei Gylfi.

Hann er sjálfsagður sumar og vetur

sóttvarnalæknirinn Pétur.  

uss, uss - bara til að segja eitthvað.

 

Uppheimalíf á flæðiskeri?

Með hverjum deginum sem líður birtist landslýð meira af uppheimum (sem ég nota hér sem andstæðu uð undirheimana, þar sem ótrúlegustu glæpir þrífast og eru huldir miðheimi okkar, þessa venjega fólks). Uppheimar eru engu síður huldir okkur en undirheimarnir. Þar virðist eiga sér stað ýmislegt það, sem engu okkar var nokkurntíma ætlað að komast að. Við áttum hinsvegar alltaf, og eigum væntanlega áfram að standa straum af kostnaði við þá velsæld sem þar hefur ríkt. Í þeim heimum gilda önnur lögmál, svakalegri og umfangsmeiri en nokkurntíma undirheimarnir geta boðið upp á. Við munum væntanlega fá meiri innsýn í þessa mögnuðu veröld á næstu mánuðum og árum, en það fullyrði ég, að ekki munum fá allt að vita og engan vegin mun okkur hlotnast hlutdeild í þeirri veröld.

Það blasir við að einhvernveginn mun verða reynt að toga í þá spotta sem duga til, til að fjarlægja tappana úr botni uppheima til að freista þess að fá nasasjón af því sem þar er og hefur verið að ganga á. Þegar hákarlarnir í uppheimum fara að sogast í gegnum götin, reikna ég alveg eins með að fallið verið svo hátt að þeir eigi einungis stutta viðdvöl í miðheimum áður en þeir falla, nánast viðstöðulaust niður í undirheimana.

Við höfum myndað þær stoðir í barnaskap okkar, sem hafa haldið upp skrímslunum sem nú eru að byrja að æmta. Við verðum bara að vona að þau kremji okkur ekki þegar þau fara að hrynja niður úr hásölunum.

Þetta tel ég hafi verið nægilega skýra mynd af því sem ég er að tala um og læt því staðar numið.

Í uppheimum er ekkert dýrt,

en öfga blóðug stríð

sem löngum hafa líf vort rýrt

en leynt, í erg og gríð.

:)

Þorramorgunn og stjórnarskipta

Á þessum þorramorgni svífa snjókornin kæruleysislega ofan úr himninum og klæða Laugarás í enn hvítari búning. Þorrablót Tungnamanna var haldið í gærkvöldi, en ég hef fátt af því að segja, en reikna með að þeir sem þangað lögðu leið sína hafi skemmt sér hið besta að öðru leyti en því að mín var eflaust sárt saknað, eða þannig. Þangað þyrptust sveitungarnir með trogin sín, pökkuð inn í dúk og hnýtt að ofan, eins og vera ber. Trogin munu hafa geymt gnægð af nýjum og skemmdum mat, sem síðan var skolað niður með viðeigandi drykkjarföngum. Að matarveislunni lokinni munu gestirnir hafa skemmt sér konunglega undir skemmtidagskrá í boði Haukadalssóknar áður en dansinn var stiginn og ölið kneyfað fram á rauða nótt. Eftir að dansað hafði verið og sungið eins og hver fann sig knúinn til, var haldið heim á leið, með þeim aðferðum sem tiltækar voru og sem vonandi fólu ekki í sér að lög væru brotin. Þá tók við svefn hinna réttlátu, eða annað það sem menn kusu að taka sér fyrir hendur.

Síðan kom morgunninn - og segir fátt af honum.

Lífið heldur áfram - þetta var gott þorrablót, reikna ég með.

Þessa stundina erum við, hin hrausta þorraþjóð, að ganga í gegnum ríkisstjórnarskipti. Ég held að ég ætti ekki að segja margt um þessi mál á þessum vettvangi. Megi takast að koma málum þannig fyrir að þessi þorrakreppuþjóð verði ekki alltof ósátt við lífið og tilveruna þegar upp er staðið. Verst er þetta líklega fyrir bankabólukynslóðina, sem hefur aldrei upplifað hömlur. Hún þarf að venjast nýjum og vondum veruleika, sem væntanlega verður til góðs þegar upp er staðið.

Það eina sem ég óttast við þetta allt saman er, að bóluþjóðin okkar verði of fljót að gleyma; að mjúkmálum stjórnmálamönnum takist alltof fljótt og hvítþvo tiltekna valdaklíkustjórnmálaflokka. Ég ætla að vona að nú teljist þeir hafa gengið of langt og að þeir fái það kjörfylgi sem þeim hæfir.

Ég ætla líka að vona að kverúlantarnir nái ekki að koma málum þannig fyrir, með heimskulegum pælingum sínum, að kjósendur eigi fáa eða enga góða kosti.

Jæja

Oft hylur mjöllin úldið ket

undan það kemur er hlánar.

Upp rísa aftur með ekkert vit, (flámæli)

algerir, bölvaðir kjánar