Björgunaraðgerð

Gos í Eyjafjallajökli um hádegisbil í dag - séð frá Laugarási

Hvernig gæti ég hafa ímyndað mér að það ætti fyrir mér að liggja, að bjarga tveim Norðmönnum í vanda, á þessum sólríka laugardegi? Það varð hinsvegar raunin, þó svo endanleg ninðurstaða þessarar aðgerðar liggi ekki endanlega fyrir enn.

Það kom símtal frá Kvisthyltingnum danska, sem nú er staddur á ráðstefnu í þeirri merku borg Nottingham, þar sem Hrói höttur gerði garðinn frægan. Í dag hyllir undir ráðstefnulok og hugað er að heimferð. Þá kemur babb í bátinn, eins og flestum hlýtur að vera ljóst.

Þetta símtal fól í sér að fela mér að leita uppi mögulegar ferðaleiðir frá Englandi yfir á meginland Evrópu. Þar var nefnd til sögu hafnarborgin Harwich á austurströndinni. Þaðan eru ferjusiglingar til ýmissa borga. Ég hóf leit að fari og komst brátt að því, að þar er fátt um fína drætti. Næsta ferja sem ekki er fullbókuð fer til Esbjerg á föstudaginn kemur, 26. apríl. Ég leitaði því eftir fari til einhvers staðar sem kallast Hook of Holland, en þangað er rúmlega 6 tíma sigling. Fyrsta ferð þangað, þar sem enn var laust, reyndist vera að morgni þriðjudags næstkomandi.

Þetta tjáði ég Kvisthyltingnum símleiðis. Hann ákvað að taka þetta far þar sem ekkart annað var í kortunum. Að því sögðu fór hann þess á leit við mig að ég bókaði einnig tvo samráðstefnugesti hans í umrædda ferð. Þetta voru þeir Vegard Ölstörn og Bo Haugen, örugglega miklir öndvegismenn, norskir.

Ég komst í gegnum bókunarferlið og nú eru þeir félagarnir þrír bókaðir í ferju Stena Line frá Harwich til Hook of Holland, n.k. þriðjudag kl. 9:00 að morgni. Hvernig þier ætla sér síðan að komast til Norðurlandanna þaðan er eitthvað sem ekki liggur enn ljóst fyrir, en samkvæmt áreiðanlegum upplýsingum frá Fyrrelunden eru og verða allar almenningssamgöngur í Evrópu fullbókaðar eins lengi og séð verður.

Nú bíð ég spenntur eftir fregnum af því, hvort bókun mín reynist verða sú björgun sem endanlega leiðir til þess að tveir Norðmenn og einn Kvisthyltingur komast til síns heima áður en langt um líður.

Þögn

Þögnin ræður ríkjum hjá tilteknum hópi manna hér fésbókinni í kjölfar þess sem ekki þarf að nefna, væntanlega. Þessi þögn æpir á mann og vekur óþægilegar spurningar um hvort nú sé verið að bíða eftir línunni.

Millileikur þessa hóps hefur verið sá, að grípa hálmstrá: krafa sett fram um að lítill ráðherra, sem fékk ekki að vera með þessum alvöru og eigi að segja af sér þingmennsku, um annan skrípó ráðherra, sem ekkert er að marka, sem var allsber meðan bankarnir voru að falla og góðu kallarnir voru á vaktinni.

Hvernig eigum við að taka á þessu?

Það getur ekki verið satt að þetta hafi verið svona!

Víst voru það bara útrásarvíkingarnir sem ollu þessu.

Víst er Steinhanna búin(n) að klúðra landstjórninni 'bigtæm'.

Víst hefur gamli góði flokkurinn minn einu réttu svörin til að bjarga okkur úr þessari stöðu.

Hver ætlar að segja mér hvaða skoðun ég á að hafa núna?

Kommon, einhver, plííís?

Það er þessi þögn sem veldur því, meðal annars, að það má efast um að við munum geta náð einhverri sæmilega skynsamlegri niðurstöðu með þetta þjóðfélag okkar. Meðan ekki örlar á viðurkenningu á því að ákveðin stefna í þjóðmálum hafi orðið til þess að svo fór sem fór, hvorki meðal forystumanna né áhangenda, verður fáu breytt, því miður.

Ég hef túlkað þessa þögn sem bið eftir einhverju. Hvað gerist meðan á þessari þögn stendur, ræður úrslitum um það hvernig gengur. Ef ekki er verið að bíða eftir línunni sem fylgja skal, þá er alltaf hægt að vona, að þögnin þýði að verið sé að hugsa sinn gang. Ef svo er, þá er von,

Ég vona að það sé von.

Ég biðst velvirðingar á slettum. Þær voru mér nokkuð þungbærar.

Er kannski vitlaust gefið?

Ég hagnaðist ekkert á þessu láni frá bankanum sem ég á reyndar stærstan hlut í. Þetta lán var greitt inn á reikning hlutafélags sem er reyndar í minni eigu, til þess að greiða skuld við hlutafélag sem líka er í minni eigu. Það félag skuldaði reyndar öðru hlutafélagi sem ég á reyndar stóran hlut í, en það félag skuldaði bankanum, sem ég á reyndar einhvern hlut í. Þegar allt kemur til alls þá hefur þetta allt ekkert með mig að gera, hér er um að ræða viðskipti milli frjálsra félaga og allar þessar gerðir voru fullkomlega löglegar. Ég skulda engum neitt. Ég fæ aðeins greiddan arð af vel reknum hlutafélögum.

Það er einhvernveginn svona, eða ekki svona, sem snillingarnir eru búnir að tæma heilt bankakerfi og setja heila þjóð á hausinn.

Maður skyldi ætla að hin óhemju vönduðu (að því er virðist) hlutafélagalög hafi svörin við öllum þeim flækjum sem lagt hefur verið út í, en það er varla svo.

Þessari fyrstu grein hlutafélagalaga verður að breyta þannig að eigendur verði persónulega fjárhagslega ábyrgir fyrir gerðum félagsins, svo og eiginkonur/eiginmenn þeirra og önnur nánasta fjölskylda.

----------------

Það voru veitt lán til valinna manna og kvenna gegn veðum í hlutabréfum sem voru keypt fyrir lánin. Það voru ekki einstaklingar sem voru skráðir fyrir lánunum, heldur einkahlutafélög sem þeir/þær stofnuðu fyrir 500 þúsund kall. Einstaklingurinn sat ekki eftir með skuldina þegar allt fór á versta veg (hann tapaði bara 500 þúsund kallinum), heldur bara félagið, þar sem engar eignir var að finna þegar til átti að taka.

Þó ekki nenni ég að setja mig inn í allar þessar hlutafélagalagagreinar þá tel ég að þessum lögum verði að breyta þannig að ekki verði mögulegt að framkvæma svo brjálaðar fléttur sem raun ber vitni.

Ég vildi ekki leggja það á lesendur að birta meira úr hlutafélagalögum, en það sem hér fylgir. Þeir sem hafa verulegan áhuga á að kynna sér ósköpin geta fari hingað eða hingað.

Hlutafélagalög upp á heilar 163 greinar

I. kafli. Almenn ákvæði.

1. gr. 2.mgr. Hlutafélag merkir í lögum þessum félag þar sem enginn félagsmanna ber persónulega ábyrgð á heildarskuldbindingum félagsins.

Einkahlutafélagalög upp á litlar 136 greinar.

I. kafli. Almenn ákvæði.

1. gr. Einkahlutafélag merkir félag samkvæmt lögum þessum þar sem enginn félagsmanna ber persónulega ábyrgð á heildarskuldbindingum félagsins.

Vegtollar? Já, auðvitað.

Ég veit nú ekki hvar allir þeir, sem tekið hafa til við að tjá sig um hugmyndir um vegtolla, telja sig búa.

Vegatollar eiga að vera regla fremur en undantekning, rétt eins og tíðkast í flestum nágrannalöndum okkar. Auðvitað er það eðlilegt að þeir sem nota vegina greiði fyrir afnotin. Það er svo merkilegt að tvöföldum þeirra vega sem nú eru helst til umræðu, kostar einhvern slatta af peningum. Hvaðan skyldi það fé eiga að koma? Ekki trúi ég að menn haldi að ríkisstjórn Íslands bara búi það til.

Því miður hefur það ekki tíðkast, nema í algerum undantekningatilvikum, að fólki hafi verið gert að greiða fyrir notkun sína á þjóðvegakerfinu, eftir notkun.

Það er segin saga í þjóðmálaumræðu hérlendis, að fólk er oftast fylgjandi öllu því sem það telur horfa til framfara, er virðist með sama hætti, ekki vera tilbúið að greiða fyrir það. Hvað er réttlátara en að þeir sem njóta endurbóta á vegum út frá höfuðborginni taki mestan þátt í að greiða fyrir það?

Já, já, tvöföldum allar leiðir út frá höfuðborgarsvæðinu.

Já, já, hækkum atvinnuleysisbætur,

Já, já, stóraukum fé til heilbrigðiskerfisins, menntakerfisins og félagsmálakerfisins.

Já, já, gerum helst allt fyrir þá sem til þess hafa unnið og eiga skilið. Látum svo bara ríkisstjórnina borga. Þetta er hvort sem er allt henni hennar prívat mál - að því er margir ótrúlega margir landsmenn virðast telja.

Þetta var losun dagsins.

Páskasól

Það er ekki laust við að maður sé skominn á það stig að óska þess að gula augað á himni taki sér hvíld um stund og víki þannig fyrir hlýjum sunnanvindum sem ná að vekja líf af vetrardvala. Mér liggur við að segja að það sé sólin sjálf sem er birtingarmynd páskahretsins hér sunnanlands. Vissulega má láta sig hafa það að fara út fyrir hússins dyr um hádaginn án þess að vera kappklæddur, en þar fyrir utan nær hitinn varla að skríða yfir úr frosti. Sem sagt, þessu má alveg fara að linna.

Ef manni tekst að líta framhjá því, að með sól á þessum árstíma fylgir oftast fremur svöl norðanátt, þá er sú gula hreint ekki alslæm. Hún hamast við að lofa því að vetrardrunginn hverfi brátt. Það er reyndar ekki hægt að segja að það hafa svo sem verið vetur yfirleitt.

Í tilefni af því að fD er nú farin til messu, sannarlega í trúarlegum tilgangi, sendi ég hér kveðju til lesenda, nær og fjær, til sjávar og sveita; kveðju sem flytur ósk þeim til handa um gleði og bjartsýni, sól í sinni og sumarsýn.

En fór ég þangað eftir allt saman?

Það er svona með þetta eldgos.

Það var kannski ekki vegna þess að ég skammaðist mín fyrir að segja frá því, að ég sagði frá því síðast, að ekki skyldi leið mín liggja á þær slóðir sem jörðin notar nú til að losa sig við angur sitt. Ástæðan er miklu nær því að vera sú, að til þess að koma því nægilega skýrt til skila til lesenda þyrfti ég að geta borið fram óvéfengjanlegar sannanir fyrir fyrir því að ég hefði verið á staðnum. Þær liggja nú fyrir og birtast sjónum ykkar hér fyrir neðan. Ég stóðst ekki mátið, eftir gengdarlausa áeggjan fjölmiðla og nágranna, að sitja bara einn eftir, hafandi ekki farið að sjá gosið.

Ferðin var farin í fyrradag og leiðin lá upp á Mýrdalsjökul og þaðan niður að gossvæðinu. Ýmsir aðrir voru með í för, en ég ætla ekkert að greina nánar frá því hverjir það voru, né heldur hvernig farartæki flutti mig þarna upp eftir. Miklu meira máli skiptir sú óraunverulega reynsla sem ég varð fyrir.

Á myndinni, sem að stærstum hluta var tekin af Hverstúnsbóndanum, er ég að ná mér í sýni af nýgosnu gosefni, sem nú prýðir stofuhillu í Kvistholti. Þarna var nokkuð heitt eins og glöggt má sjá. Ástæða þess að ég er þarna umlukinn gráleitum reyk er sú, að gúmmíið í skónum mínum var farið að bráðna svo um munaði. En hraunmolanum náði ég.

... eða ekki

Að sitja kyrr á sama stað.....

...en sjá samt eldgosið.

Það er einbeitt ákvörðun mín að fara ekki að þvælast austur á bóginn til að komast í návígi við yfirstandandi eldos. Það stafar nú ekki endilega af áhugaleysi mínu þegar eldgos eru annars vegar, heldur eitthvað meira í nágrenni við það að ég nenni ekki að leggja á mig allt sem slíkri ferð myndi fylgja. Þar að auki upplifði ég Skjólkvíagosið 1970 og veit því hvernig upplifunin er af því að sjá glóandi kvikuna hendast upp í loft og fylgjast með hraunkantinum skríða óstöðvandi þá vegalengd sem honum er ætlað að fara, með tilheyrandi hljóðum.

Í kvöld var léttskýjað og 6° frost. Gosið sést vel frá þeim stað sem gamla Helgastaðabrekkan var. Þangað hélt ég með EOSinn minn og smellti af nokkrum myndum. Miklu færri þó en ég hefði getað eða viljað, en, eins og margir gosgestir, þá var ég bara ekki klæddur fyrir langa útiveru.

__________________

Rjúpan situr kyrr á sama stað og kúrir sig í afslöppun fyrir framan útidyrnar í Kvistholti, þess fullviss um að þaðan berst engin skothríð.